ទ្រព្យសម្បត្តិនិងគុណធម៌

ទស្សនវិទូក្រិច សូក្រាត ពោលថា “ទ្រព្យសម្បត្តិ មិនអាចធ្វើឱ្យមនុស្សមានគុណធម៌បានទេ តែគុណធម៌នឹងធ្វើឱ្យមនុស្សមានទាំងទ្រព្យសម្បត្តិ [...]”។

នៅពេលដែលទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មនុស្សបានក្លាយទៅជាឧបករណ៍ដែលធ្វើឱ្យមនុស្សមានអំណាច នោះនាំឱ្យគុណធម៌ជាមនុស្ស វានឹងធ្វើឱ្យមនុស្សថោកទាប។ មនុស្សធម្មតាយល់ច្រឡំថាទ្រព្យសម្បត្តិអាចធ្វើឱ្យខ្លួនក្លាយទៅជាមនុស្សមានគុណធម៌ តែការពុំប្រព្រឹត្តទង្វើមានគុណធម៌ ពុំអាចធ្វើឱ្យមនុស្សមានគុណធម៌បានទេ។ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មនុស្សល្អ គឺភាពជាអ្នកមានគុណធម៌បំពាក់ជាប់នឹងខ្លួន។ មនុស្សមានគុណធម៌ បើទោះបីជាខ្លួនមានទ្រព្យសម្បត្តិ ឬគ្មានទ្រព្យសម្បត្តិក៏ដោយ តែគេនៅតែរក្សាតម្លៃជាមនុស្សមានគុណធម៌ជានិច្ច។

គុណធម៌របស់មនុស្សគ្រប់ៗរូប គឺជាសម្បត្តិរបស់ជាតិ។ មនុស្សដែលរស់នៅក្នុងសង្គម ត្រូវមានគុណធម៌ចំពោះជាតិមាតុភូមិ។ ពេលជាតិមានទុក្ខ គឺត្រូវមានមនុស្សលះបង់ដើម្បីជាតិ។ បើមានអំពើអាក្រក់ ត្រូវមានមនុស្សល្អបង្ក្រាប។ ធម្មជាតិបានបង្ហាញថា មនុស្សកាន់តែចាស់ គង់នឹងឈឺស្លាប់។ អ្នកណាធ្វើអាក្រក់ នឹងមិនសូវទទួលផលល្អឡើយ ហើយគ្រប់យ៉ាងដែលឡើងខ្ពស់ គង់តែនឹងធ្លាក់ចុះវិញ។ សូមកុំបោះបង់សេចក្តីល្អនិងកុំបោះបង់ចោលគុណធម៌ឱ្យសោះ បើទោះបីយើងត្រូវបានក្រុមភាគច្រើនថា “យើងជាមនុស្សល្ងង់ក៏ដោយ តែភាពល្ងង់របស់យើងជាសេចក្ដីពិត”។

“Virtue does not come from wealth, but. . . wealth, and every other good thing which men have...comes from virtue.” – Socrates

____

 Cr. “ប្រតិទិនទស្សនៈ ៣៦៥ថ្ងៃ