បើបានអានហើយ ប្រហែលជាអ្នកមិនអាចឲ្យឱកាសនេះកន្លងផុតទៅទេ

បើបានអានហើយ ប្រហែលជាអ្នកមិនអាចឲ្យឱកាសនេះកន្លងផុតទៅទេ

យើងដឹងច្បាស់ណាស់ មិនអាចប្រកែកបាន នូវគុណូបការ ដែលលោកឪពុកអ្នកម្ដាយ បានបំពេញហើយ ។ ការបំពេញតួនាទី មានព្រហ្មវិហារ សង្គហៈធម៌របស់លោកទាំងពីរនេះឯង ដែលញ៉ាំងជីវិតយើងឲ្យរីកធំលូតលាស់ បានមើលឃើញពិភពលោកមួយនេះ ព្រមទាំងបានសិក្សាឈ្វេងយល់អំពីដំណើរការវិវឌ្ឍរបស់ពិភពលោកមួយនេះ បើគ្មានរូបលោកទាំងពីរនេះទេ រូបកាយយើងប្រហែលជាមិនបានប្រាកដឡើងក្នុងពេលនេះទេមើល៍ទៅ ។ ដូចពាក្យមួយលើកឡើងថា បើគ្មានលោកទាំងពីរក្នុងកាលនោះទេ យើងសមម្ល៉េះមិនមានរូបកាយក្នុងពេលនេះដែរ ។ 

ដរាបណា អ្នកជឿជាក់លើខ្លួនឯង អ្នកនឹងដឹងអំពីវិធីក្នុងការរស់នៅ

ដរាបណា អ្នកជឿជាក់លើខ្លួនឯង អ្នកនឹងដឹងអំពីវិធីក្នុងការរស់នៅ ។ រឿងល្អៗទាំងនេះនឹងកើតឡើង នៅពេលអ្នកមានការជឿជាក់លើខ្លួនឯង!

មុននឹងចាប់ផ្ដើមធ្វើរឿងអ្វីក៏ដោយ ត្រូវមានជំនឿជាក់លើខ្លួនឯងជាមុនសិន ព្រោះបើមិនដូច្នោះទេ អ្នកនឹងមិនងាយនឹងសម្រេចនោះឡើយ។ មនុស្សដែលខ្វះជំនឿចិត្តលើខ្លួនឯង គឺប្រៀបបាននឹងរាងកាយ ដែលគ្មានវិញ្ញាណអ៊ីចឹង។ ដូច្នេះហើយ ទោះបីជាមានបញ្ហាអ្វីក៏ដោយ ត្រូវតែសាងទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯងឲ្យបាន។

ខាងក្រោមនេះ គឺជារឿងល្អៗដែលនឹងកើតឡើង នៅពេលអ្នកមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង៖

កម្មជាគ្រឿងតាំងនៅ

ការតាំងនៅរបស់មនុស្សសព្វថ្ងៃនេះ បើយើងមិនបានគិតឲ្យបានស៊ីជម្រៅទេ យើងទាំងអស់គ្នាប្រាកដជាលើកឡើងថា ដោយការខិតខំប្រឹងប្រែងរកស៊ី ធ្វើការងារចិញ្ចឹម ដោយសារកម្លាំងញើសឈាមរបស់ខ្លួនហើយ ឬអាចនិយាយបានថា ការអាស្រ័យពឹងពាក់របស់អាណាព្យាបាលជួយចិញ្ចឹមខ្លួន បង្កើតខ្លួនឡើងមកប៉ុណ្ណោះ ។ អ្វីដែលយើងកំពុងគិតនេះ គ្រាន់តែជាការសំដែងខាងក្រៅឆាក ឬពីមុខឆាកប៉ុណ្ណោះឯង ។ តែអ្វីដែលជាមានជម្រៅ និងមានទំងន់ធ្ងន់ជាងហ្នឹងនោះ គឺកម្ម ។

គ្មានមនុស្សណាម្នាក់អាចគេចរួចផុតពីក្រញ៉ាំមច្ចុរាជបានឡើយ

គ្មានមនុស្សណាម្នាក់អាចគេចរួចផុតពីក្រញ៉ាំមច្ចុរាជបានឡើយ

យើងបានដឹងច្បាស់គ្រប់គ្នាអស់ហើយថា មនុស្សទាំងអស់ដែលកើតឡើងមកក្នុងលោកនេះហើយ ត្រូវតែស្លាប់ក្នុងចុងទីបំផុត គ្មានបុគ្គលណាមួយអាចគេចផុតពីក្រញ៉ាំមច្ចុរាជនេះបានឡើយ ហើយមនុស្សយើងគ្រប់គ្នា តែងមានអារម្មណ៍មួយនេះទុកដិតដាមជាប់ចិត្តជាប់ប្រាណរហូតមកដែរ។

ប៉ុន្តែមនុស្សគ្រប់គ្នា ក៏សឹងតែបំភ្លេចចោលនូវអារម្មណ៍មួយនេះអស់ទៅហើយ  ដោយមិនបានមើលឃើញពីតម្លៃ មិនបានមើលឃើញពីប្រយោជន៍របស់អារម្មណ៍មួយនេះឡើយ ហើយក៏មិនបានយកចិត្តទុកដាក់សមគួរដល់ការនេះដែរ និងលែងបណ្ដោយឲ្យទៅតាមកាលវេលារបស់វាអស់ដឹងដូចជាមិនដឹង ឃើញដូចជាមិនឃើញ ឮដូចជាមិនឮ រឿងដែលមានប្រយោជន៍ដូចជារឿងដែលគ្មានប្រយោជន៍ រឿងដែលមានតម្លៃដូចជាគ្មានតម្លៃអីណាបន្តិចសោះ។

៥ជំហាន បញ្ឈប់ជីវិតដ្ត្រាម៉ា ហើយត្រឡប់ជារឹងប៉ឹងម្ដងទៀត

៥ជំហាន បញ្ឈប់ជីវិតដ្រាម៉ា ហើយត្រឡប់ជារឹងប៉ឹងម្ដងទៀត

កុំនៅលិចលង់ផុងខ្លួននៅជាមួយនឹងភាពអស់សង្ឃឹម ភាពបរាជ័យ ដែលវាបានកន្លងផុតទៅជាយូរមកហើយ ។ ការបានឈប់ពីជីវិតដ្រាម៉ា នោះ ហើយយកដៃជួតទឹកភ្នែករបស់អ្នក និងបន្តដំណើរទៅមុខទៀត ដោយផ្អែកលើគោលគំនិតទាំងប្រាំប្រការខាងក្រោមនេះ អាចល្មមនឹងជួយដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះបាន ។

ឲ្យទានយ៉ាងណា ទើបជាការឲ្យ “ទានពិត” ពុំមែនត្រឹមជាការបណ្ដាក់ទុនមួយប្រភេទ?

ប្រិយមិត្តអ្នកអាន អាចទទួលបានចម្លើយរឿងការឲ្យ “ទានពិត” ពីតេជគុណ វ.វជិរមេធី

ក្នុងអតីតកាលកន្លងទៅដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ មានមាណពម្នាក់ បានចូលទៅស្ដាប់ធម៌នៅឯវត្ត ។ គ្រានោះបុរសកម្លោះម្នាក់នោះ បានឃើញព្រះអគ្គសាវកគង់នៅខាងស្ដាំនៃព្រះពុទ្ធអម្ចាស់ ហើយបានប្រកាន់យល់ថា ជាមេទ័ពនៃកងទ័ពធម៌របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាអម្ចាស់កំពុងថ្វាយការងារ ក្រោយពីបានឃើញព្រះអគ្គសាវកអង្គនោះហើយ ធ្វើឲ្យបុរសនោះកើតកម្លាំងបណ្ដាលចិត្តថា ខ្លួនក៏ចង់បានជាបែបនេះដែរ ។ បុរសនោះទើបតាំងសច្ចាប្រណិធានចិត្តអធិដ្ឋានថា “សាធុ ដោយទានដែលកូនបានធ្វើនេះ ទៅកើតជាតិមុខយ៉ាងណាមួយ សូមឲ្យកូនបានធ្វើជាអគ្គសាវករបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាអម្ចាស់ផងចុះ” ។ 

ប្រឈមមុខនឹងភាពបរាជ័យ តាមគំនិតមួយ ដួល៧ដងក្រោកឡើងវិញ៨ដង

ប្រឈមមុខនឹងភាពបរាជ័យ តាមគំនិតមួយ ដួល៧ដងក្រោកឡើងវិញ៨ដង

បើសិនអ្នកកំពុងប្រឈមមុខជាមួយនឹងបញ្ហាបរាជ័យ សាកល្បងទស្សនៈមួយថា ដួល៧ដង ក្រោកឡើងវិញ៨ដង ពីរឿងរ៉ាវរបស់ស្ដេវ ចប និងនេសាន់ មេនដេឡាសិនណ៎ា…

ជួនកាល ពេលជំពប់ជើងដួលតាមផ្លូវ តើអ្នកនឹងធ្វើយ៉ាងម៉េចនៅពេលនោះ អង្គុយស្រែកយំនឹងកន្លែង ព្រមចុះចាញ់ និងឈប់ធ្វើគ្រប់យ៉ាងត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ឬក្រោកឡើងបោសធុលីដែលប្រឡាក់ចេញ បន្តដំណើរទៅមុខយ៉ាងរំភើយឬ? សួរខ្លួនឯងលោមើលថា តើនឹងចូលចិត្តឧបាយកលនេះទេ ក្នុងពេលដែលយើងឃើញមនុស្សស្ទើរគ្រប់គ្នាជ្រើសរើសក្រោកឡើងដើរបន្ត ទោះបីជំពប់ដួលបែបនេះក៏ដោយ។

ហេតុដែលនាំឲ្យមានមន្ទិលក្នុងចិត្ត៧ប្រការក្នុងការបំពេញបុណ្យ

ហេតុដែលនាំឲ្យមានមន្ទិលក្នុងចិត្ត៧ប្រការក្នុងការបំពេញបុណ្យ

                                                                                                       

មនុស្សជាច្រើនបានសាកសួរអ្វីដែលមានការពាក់ព័ន្ធ ជាមួយការបំពេញបុណ្យកុសលនានា មិនដឹងថា តើធ្វើបុណ្យកុសលបែបណាឲ្យសក្ដិសម ឬមិនសក្ដិសមទេ ក្នុងបញ្ហាកម្មនេះ គេហៈទំព័រ Secret បានប្រមូលសរសេរនូវសំនួរ និងចម្លើយពីព្រះគ្រូជាច្រើនអង្គនាក់មកចុះផ្សាយក្នុងទំព័ររបស់ខ្លួន ក្នុងការចែករំលែកនេះ។ ដូចនេះ គេហៈទំព័រគោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត ក៏សូមសរសេរស្រង់និងប្រែសំនួរចម្លើយទាំងនេះ មកចុះផ្សាយក្នុងគេហៈទំព័ររបស់ខ្លួនដែរ ដើម្បីជាការមានប្រយោជន៍សម្រាប់ជនានុជន ពិសេសសម្រាប់ពុទ្ធសាសនិកជន ដែលមានមន្ទិលសង្ស័យក្នុងបញ្ហាកម្មដូចពោលខាងលើ ទុកជាគតិក្នុងការថ្លឹងថ្លែងរកតថភាពសម្រាប់ដំណោះស្រាយរបស់ខ្លួន ក៏បានជាទឡ្ហីករណ៍មួយសម្រាប់ការឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការប្រព្រឹត្តរបស់ពុទ្ធសាសនិកជន ក្នុងវិស័យពុទ្ធសាសនា។ តើការចោទសួរ និងឆ្លើយតបលើបញ្ហាកម្មទាំង៧ប្រការនោះ មានអ្វីខ្លះ?   

តើអ្នកកំពុងស្រឡាញ់ខ្លួនអ្នកដែរឬទេ?

តើអ្នកកំពុងស្រឡាញ់ខ្លួនអ្នកដែរឬទេ?  

ជីវិតនេះកើតមកបានត្រឹមតែម្ដងគត់ ព្រោះហេតុដូច្នោះ កុំបណ្ដោយឲ្យអ្នកណាមួយចូលមកធ្វើបាប ទាល់តែអ្នកក្លាយជាមនុស្ស ដែលលែងស្រឡាញ់ខ្លួនឯង” បានជាដាច់ខាត ។ ព្រោះយើងម្នាក់ៗ មិនប្រាកដបានទេថា  យើងត្រូវបាត់បង់អ្វី ឬត្រូវចំណាយពេលយូរប៉ុនណា ទម្រាំនឹងបានរីកធំធាត់លូតលាស់ឡើង គង់នៅបានដូចសព្វថ្ងៃនេះ ។ ដូចនេះ កុំសុខចិត្តឲ្យអ្វីមួយចូលមកធ្វើឲ្យអ្នកត្រូវក្លាយជាមនុស្សព្រមលើកទង់ស ឬលែងស្រឡាញ់ខ្លួនឯង ។

សុខស្ងប់ខាងក្នុង

សេចក្ដីសុខពីវត្ថុប្រលោមចិត្ត ចូលមកដាស់ភ្ញោចធ្វើឲ្យជីវិត ត្រូវក្រាញននៀលស្វះស្វែងរកមិនឲ្យឈប់សម្រាក់ ពេលបានមកហើយ ក៏ពេញចិត្តបានត្រឹមតែមួយរយៈពេល មិនយូរមិនឆាប់ក៏ចាប់ផ្ដើមចង់បានមកទៀត ហើយចង់បានច្រើនឡើងជាងដើមលើសមុន ទើបត្រូវក្រាញននៀលស្វះស្វែងរកមកទៀតឲ្យបាន។ សេដ្ឋី អ្នកមានលុយកាក់ពាន់លានសែនម៉ឺនដុល្លា មិនធ្លាប់ចេះគ្រប់ ឆ្អែតល្មមចិត្តជាមួយនឹងសាច់ប្រាក់ទាំងអស់នេះទេ ទាំងប្រើមួយជីវិតឬមួយជាតិនេះ ក៏ចាយវាយមិនអស់ដែរ ប៉ុន្តែសេដ្ឋីទាំងនោះមិនទាន់បានជួបសេចក្ដីសុខមួយប្រភេទ ដែលមនុស្សផងទាំងឡាយមិនធ្លាប់បានស្គាល់ ពោលគឺសេចក្ដីសុខដែលកើតចេញពីសេចក្ដីស្ងប់ពីខាងក្នុងចិត្តនេះឯង។

សន្សំបុណ្យទុក

ញោមៈ   ខ្ញុំព្រះករុណាត្រេកអរសប្បាយចិត្តខ្លាំងណាស់ ដែលបានធ្វើដំណើរមកបំពេញបុណ្យកុសលនៅវត្តលោកឪនេះទេ។

លោកឪៈ   ចម្រើនពរញោម

ញោមៈ   ទៅធ្វើបុណ្យកុសលឯណាក៏ពុំមានសេចក្ដីសុខចិត្តស្មើនឹងធ្វើបុណ្យកុសលជាមួយលោកឪទេ ត្រជាក់កាយត្រជាក់ចិត្ត បានបុណ្យកុសលច្រើន។

លោកឪៈ   ទៅធ្វើឯណា ក៏ល្អតែទាំងអស់ បានបុណ្យកុសលទាំងអស់ហ្នឹងញោម លោកឪពន្យល់ថា ធ្វើបុណ្យវត្តនេះ លោកម្ចាស់អង្គនេះ ដូចជាទំនងបានបុណ្យតិច ធ្វើបុណ្យជាមួយវត្តឯនោះ លោកម្ចាស់អង្គឯនោះ ដូចជាទំនងបានបុណ្យច្រើន។ បានបុណ្យតិច ឬច្រើនមិនសំខាន់ត្រង់ផល សំខាន់នៅត្រង់ថា សន្សំបុណ្យនៃគុណនោះ ការសន្សំបុណ្យមិនស្ថិតលើទីកន្លែង ការសន្សំបុណ្យវាមិនឋិតនៅត្រង់ដើរធ្វើបុណ្យទៅឆ្ងាយៗនោះទេ។ ចូរញោមចាំទុកថា ការសន្សំបុណ្យទុកក្នុងចិត្ត កុំវាឲ្យហូរចេញពីផ្លូវ ភ្នែក ត្រចៀក ច្រមុះ អណ្ដាត កាយ ណ៎ាញោម ហើយនឹងរក្សាចិត្តឲ្យបានស្អាត បុណ្យយើងនឹងបានស្អាតទៅជាមួយផងដែរ ព្រោះបុណ្យណ៎ា វាឋិតនៅក្នុងចិត្តញោមហ្នឹងឯង។ 

បុរសស្ត្រីគប្បីធ្វើបុណ្យឲ្យបានរឿយៗ ធ្វើសេចក្ដីពេញចិត្តក្នុងបុណ្យនោះឲ្យបានរឿយៗ ព្រោះថា ការសន្សំបុណ្យ ជាផ្លូវនាំមកនូវសេចក្ដីសុខ េសចក្ដីចំរើនទាំងលោកនេះ និងលោកខាងមុខ។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណវិសាលត្ថេរ

គ្រប់ជីវិតសុទ្ធតែប្រាថ្នាចង់ទៅកាន់ទីល្អទីភ្លឺ

មនុស្សយើងគ្រប់គ្នាគួរណាស់ តាំងសំនួរសួរខ្លួនឯងថា ចូលចិត្តនាំខ្លួនទៅកាន់ទីល្អ ឬទៅកាន់ទីអាក្រក់ ទៅកាន់ងងឹត ឬទៅកាន់ទីភ្លឺ ចម្លើយស្រេចលើសាមីខ្លួនឯងម្នាក់ៗថា គ្រប់គ្នាចូលចិត្តដឹកនាំខ្លួនមួយនេះទៅកាន់ទីល្អ ទីភ្លឺ ពុំមែននាំខ្លួនទៅកាន់ទីអាក្រក់ ឬទៅកាន់ទីងងឹតឡើយ។

កាលបើដឹងចម្លើយនៃចំណោទបញ្ហានេះហើយ ក៏ត្រូវដឹងតទៅទៀតថា អ្នកដឹកនាំ គឺខ្លួនឯងនោះ នឹងត្រូវដឹងផ្លូវទៅកាន់ទីល្អ ទីភ្លឺឲ្យបានច្បាស់លាស់ត្រឹមត្រូវ ពុំដូច្នោះទេ នឹងដឹកនាំខ្លួនទៅកាន់ផ្លូវមិនត្រឹមត្រូវសមដូចក្ដីប៉ងប្រាថ្នា នោះគឺត្រូវដឹងថា តើធ្វើយ៉ាងណាទើបនឹងអាចទៅកាន់ទីល្អ ទីភ្លឺ មិនវង្វេងទៅកាន់ទីអាក្រក់ ទីងងឹតបាន?

យើងជាពុទ្ធសាសនិក មានឱកាសដ៏ល្អប្រសើរក្រៃលែង មានឱកាសល្អជាងបុគ្គលដទៃ ព្រោះព្រះពុទ្ធសាសនាបានសំដែងអំពីមាគ៌ាផ្លូវល្អ ផ្លូវដ៏ភ្លឺស្វាងទុកយ៉ាងច្បាស់លាស់យ៉ាងលំអិត ល្អតិចល្អច្រើន ភ្លឺខ្សោយភ្លឺខ្លាំង មានសំដែងទុកយ៉ាងច្បាស់លាស់ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាហើយ។

ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់ត្រាស់ដឹងហើយក្នុងលោក ទ្រង់មើលឃើញយ៉ាងច្បាស់នូវអ្វីគ្រប់យ៉ាងបាន ទ្រង់មានព្រះមហាករុណាសំដែងទុក ដើម្បីឲ្យពុទ្ធសាសនិកនឹងដំណើរការតាមគន្លងស្នាមព្រះបាទបានត្រឹមត្រូវ បានទៅកាន់ទីល្អទីភ្លឺ ដោយមិនចាំបាច់ទ្រុសត្រាយដោយខ្លួនឯងឲ្យលំបាក សំខាន់ដែលថា ពុទ្ធសាសនិកនឹងត្រូវសិក្សាព្រះធម៌ ជាពាក្យដែលព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់បង្រៀនអប់រំទូន្មាន និងត្រូវប្រតិបត្តិខ្លួនតាមដំណើរនោះ។

អំណោយចេញពីសន្ដានចិត្ត ដ៏គាប់ប្រសើរ ការឲ្យនូវធម៌ ឈ្នះការឲ្យទាំងឡាយទាំងពួង។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណសំវរ  

សាមគ្គី

សាមគ្គីគឺជាឫសគល់ដ៏សំខាន់បំផុតរបស់លោកខាងសង្គម មិនថាយើងបែងចែកទៅជាប៉ុន្មានពួក ប៉ុន្មានក្រុមក៏ដោយ តាមបទបាទតួនាទី តាមគុណតម្លៃ តាមរសនិយម តាមភាពចូលចិត្តភាគីបុគ្គលនីមួយៗ។ល។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវរលឹកជាប់ជានិច្ចថា នោះកើតមានត្រឹមតែការបែងចែកក្រុម ដើម្បីវត្ថុបំណងយ៉ាងណាមួយ គ្រប់មនុស្សមិនអាចញ៉ែកដាច់បានទេ គង់រក្សាទំនាក់ទំនងគ្នាជាប់ជានិច្ចដោយសាមគ្គីធម៌។

បុគ្គលណាខ្វះសាមគ្គីធម៌ កំពុងញ៉ែកខ្លួនចេញពីលោកខាងសង្គម សាងភាពមិនសមតុល្យនៃការទំនាក់ទំនងជាមួយលោកទាំងបួនឲ្យដល់ខ្លួនឯង គឺលោកកាយភាព លោកសៃបើរ៍ លោកខាងសង្គម និងលោកខាងគំនិត ឬលោកខាងក្នុង និងកំពុងសាងនូវវិបត្តិឲ្យដល់ខ្លួនឯងដោយមិនដឹងខ្លួន។

បុគ្គលទ្រទ្រង់រក្សាទុកនូវសង្គមសីលធម៌គឺ បុគ្គលដែលយល់មូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់សភាវៈរបស់មនុស្ស និងទ្រទ្រង់ជីវិតនៅជាមួយសតិបញ្ញា មិនប្រមាទ និងមានទំនាក់ទំនងនៅក្នុងលោកទាំងបួនដោយសមតុល្យ នាំមកដល់សេចក្ដីសម្រេច សេចក្ដីចម្រើន និងសេចក្ដីសុខយ៉ាងពិតប្រាកដ ឲ្យដល់ខ្លួនឯង មនុស្សដែលខ្លួនស្រឡាញ់ សង្គម និងប្រទេសជាតិដោយស្ថិរភាព។

អប់រំដោយ

ព្រះអរិយវង្សាគតញ្ញាណ     

វិធីកំចាត់បង់សេចក្ដីលោភ ៣កម្រិត

តួកិលេសជាធំលើសអ្វីៗ ដែលអាចគ្របសង្កត់ចិត្តរបស់ប្រជាពលលោកបាន ដែលអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាធ្លាប់បានស្ដាប់ បានឮ បានរៀនស្រាប់មកហើយ គឺសេចក្ដីលោភ សេចក្ដីក្រោធ និងសេចក្ដីវង្វេង ដែលលោកហៅថាឫសគល់នៃអកុសលទាំងពួង ជាប្រធាន ជាដើមចម ជាដើមហេតុឲ្យអកុសលដទៃ កិលេសដទៃកើតឡើងបាន។ សេចក្ដីលោភនេះ គ្មានមនុស្សណាមួយអត់មានរូបវាទេ សឹងថាមនុស្សគ្រប់គ្នាមានសេចក្ដីលោភនេះដុសឡើងនៅក្នុងចិត្តទាំងអស់។ សេចក្ដីលោភនេះ លោកបែងចែកជាបីប្រភេទគឺ សេចក្ដីលោភគ្រោតគ្រាត បែបមធ្យម និងបែបល្អិត។ តើសេចក្ដីលោភទាំងបីមានសេចក្ដីយ៉ាងណានោះ? គោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត សូមពាំនាំនូវសេចក្ដីពន្យល់បកស្រាយដូចខាងក្រោម…

អារម្មណ៍ម៉ែម្នាក់នេះ

ឱ! កូនសម្លាញ់!…

កាលដែលអ្នកនៅតូច ម៉ែប្រើពេលវេលាទាំងអស់របស់ម៉ែ ចាំបង្រៀនកូនឲ្យចេះកាន់ស្លាបព្រា ចេះប្រើចង្កឹះចាប់ចំណីអាហារ បង្រៀនអ្នកឲ្យចេះពាក់ស្បែកជើង ស្រោមជើង បង្រៀនអ្នកឲ្យចេះដាក់ឡេវអាវ បង្រៀនឲ្យអ្នកចេះស្លៀកខោ ស្លៀកសំពត់ ងូតទឹកឲ្យអ្នក លាងគ្រឿងសៅហ្មងមានម៉ូតលាមកឲ្យអ្នក រឿងទាំងប៉ុន្មានខាងលើនេះ រូបម៉ែនឹកឃើញមិនដែលភ្លេច…

បើសិនថ្ងៃមួយ…

រូបម៉ែលែងចាំអ្វីបានអស់ ឬចាប់ផ្ដើមមានសំលេងចុះខ្សោយ ម៉ែសុំឱកាសពេលវេលាកូនបន្តិច រង់ចាំម៉ែបានទេ? ឲ្យម៉ែបានគិតរកនឹក… ជួនកាលរឿងដែលម៉ែចង់និយាយជាមួយកូន រូបម៉ែអាចនិយាយជាមួយកូនលែងបានទៀតហើយ…

សុខព្រោះលះ

ជីវិតមនុស្សលោក  សុខព្រោះលះបង់បាន សូម្បីតែរបស់របរមិនប៉ុន្មានដុំផង ក៏មានសេចក្ដីសុខលើសលប់ ផ្ទុយពីមនុស្សដែលបានជួបប្រសព្វភាពជោគជ័យដល់ថ្នាក់កំពូលក្នុងផ្លូវលោក មនុស្សបែបនេះកាន់តែមានបានប៉ុនណា សេចក្ដីសុខក្នុងជីវិតកាន់តែថយចុះប៉ុណ្ណោះ។

សាកល្បងកែទម្លាប់ ដើម្បីប្ដូរទៅជាមនុស្សថ្មីឲ្យល្អជាងមុន

យើងម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានសុបិនចង់ឲ្យជីវិតល្អ មានសេចក្ដីសុខ ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងក្រឡេកមើលជុំវិញខ្លួនទៅ យើងនឹងមើលឃើញថា មិនមែនសុទ្ធតែមនុស្សគ្រប់គ្នា មានជីវិតជោគជ័យ និងមានសេចក្ដីសុខទាំងអស់ទេ រឿងដែលមកកំណត់ជោគជតាជីវិតយើង គឺខ្លួនយើងផ្ទាល់ ទម្លាប់តូចៗដែលជារបស់មនុស្សម្នាក់ៗ បានសន្សំ និងប្រមូលប្ដុំបានជាជីវិតក្នុងម៉ូដែលរបស់ខ្លួន ទម្លាប់ដែលម្នាក់ៗសន្សំទុកមកនោះគឺជា រឿងដែលធ្វើឲ្យជីវិតយើងមានភាពផ្សេងៗគ្នា។

បើសិនជាត្រូវការជោគជ័យ និងមានសេចក្ដីសុខជាមួយជីវិត មុនចូលដល់រឿងផ្សេង ត្រូវបំផ្លាញទម្លាប់ដែលអាក្រក់ទាំងឡាយទាំងពួងចោលសិន។ ទម្លាប់ដែលយើងត្រូវការបំផ្លាញចោល គឺទម្លាប់ដែលមានការរាំងស្ទះ ចំពោះការអនុវត្តខ្លួនដោយស្មើចុងស្មើដើម ទាំងរោគខ្ជិលច្រអូស រោគចាំតិចទៀត ចាំធ្វើ ជាដើម សាកល្បងកែសម្រួលទម្លាប់តាមវិធីទាំង៤ ប្រការនេះលោមើល៍សិនថា តើវាអាចមានសក្ដានុភាពប៉ុនណាទៅ។

១០ ប្រការសញ្ជឹងគិត មុននឹងប្រកែកជាមួយអ្នកម្ដាយ

ការប្រកែកជាមួយអ្នកមានគុណនេះ សឹងកូនគ្រប់គ្នា ធ្លាប់បានធ្វើជាមួយគាត់ បើមិនច្រើនក៏តិចដែរ ឲ្យអត់ប្រហែលជាមិនមានទេ។ ដូចនេះ ការប្រកែកនេះទៀតសោត របស់កូនៗជាមួយអ្នកម្ដាយ ជួនកាលមកពីកត្តាកូនផ្ទាល់ ដោយពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការជួយធ្វើកិច្ចការងារផ្ទះ កិច្ចការសាលា ឬធ្វើដែរ ប៉ុន្ដែគ្មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ គ្មានវិន័យក្នុងការរស់នៅជាដើម។ ជួនកាលមកពីកត្តាអ្នកម្ដាយដែលពុំសូវបានរៀនសូត្រ គាត់មិនសូវបានសិក្សាពីសង្គមដូចកូនៗ ម្លោះហើយទង្វើខ្លះ អាចធ្វើតាមទម្លាប់យល់ឃើញរបស់គាត់ និងពូជអំបូររបស់គាត់ពីមុន ដែលគាត់យល់ថាល្អ ជាដើម។

និទានធម្មៈ រឿងការផ្លាស់ប្តូរ

ការផ្លាស់ប្ដូរនេះ មានមនុស្សតិចណាស់ ដែលហ៊ានគិតផ្លាស់ប្តូរជីវិតខ្លួន ផ្លាស់ប្ដូរទីកន្លែង ផ្លាស់ប្តូរការងារ។ ការផ្លាស់ប្ដូរនេះ ពិតជាមានការខាតបង់អ្វីមួយហើយ ក៏ប៉ុន្តែការផ្លាស់ប្ដូរនេះ ក៏អាចមានរឿងថ្មីៗ ប្លែកៗ ចូលមកក្នុងជីវិតយើងជំនួសមកវិញផងដែរ។ ដូចនេះ គោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត សូមនាំមកនូវនិទានធម្មៈ ក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរ ដូចមានខ្លឹមសារខាងក្រោម៖

ទិចនិចមួយចំនួន ក្នុងការមើលថែមនុស្សចាស់

យើងអាចសង្កេតមើលឃើញថា ស្ទើរតែគ្រប់គ្រួសារ មានមនុស្សចាស់ៗ ដូចជា ឪពុក ម្ដាយ អ៊ុំប្រុស អ៊ុំស្រី លោកតា លោកយាយ គ្រួសារខ្លះទៀតមានរហូតដល់យាយទួត តាទួត ដែលកំពុងរស់នៅជាមួយគ្រួសាររបស់ខ្លួន។ ពេលខ្លះ ចាស់ៗ មួយចំនួនមិនមែនជាការងាយស្រួល ក្នុងការមើលថែប៉ុន្មានទេ។

កាលបើនិយាយទៅដល់ការមើលថែឪពុកម្ដាយ តាយាយចាស់ៗ  អាចធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើនក្រវីក្បាល និងមានអារម្មណ៍ថា ហេតុអ្វីការមើលថែចាស់ៗ វាជារឿងពិបាកដល់ថ្នាក់នេះ? ប៉ុន្តែអ្នកដឹងទេ តាមការពិតទៅ ការមើលថែចាស់ៗ ពុំមែនជារឿងអ្វីដែលត្រូវពិបាកឡើយ អ្នកគ្រាន់តែមានទិចនិចល្អៗបន្ដិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។ តោះនាំគ្នាមកមើលទិចនិច ក្នុងការមើថែចាស់ៗ ឲ្យមានសេចក្ដីសុខទាំងពួក ទាំងពួកយើង ហើយគោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត ថ្ងៃនេះបានលើកយកទិចនិចអ្វីខ្លះ មកចែករំលែកនោះ បើចង់ជ្រាបច្បាស់ក្នុងរឿងនេះ សូមចុចអានដូចខាងក្រោម៖

៧ រឿងដែលគួរ “ឈប់ធ្វើ” ភ្លាម បើចង់មានសេចក្ដីសុខ

តើអ្នកមានសេចក្ដីសុខដែរទេ? ទាំងដែលជីវិតយើងក៏ស្ថិតនៅក្នុងវ័យ ដែលមានអ្វីព្រមគ្រប់យ៉ាងហើយនោះ ប៉ុន្តែចុះហេតុអ្វីបែរជារកសេចក្ដីសុខក្នុងជីវិតមិនជួបសោះ កាន់តែរត់តាមរកវាប៉ុនណា វាត្រឡប់ជារត់ទៅឆ្ងាយពីយើងវិញប៉ុណ្ណោះ… បើសិនអ្នក ចង់មានក្ដីសុខ សាកគិតឈប់ធ្វើរឿងទាំងនេះលោមើល៍ មុខជានឹងបានផលជាក់ជាមិនខាន។

ការផ្លាស់ប្ដូរ​របស់កូនស្វា

កូនស្វាមួយក្បាលចង់ក្លាយជាមនុស្ស​ វាដឹងថា​ បើចង់ក្លាយជាមនុស្សត្រូវតែកាត់កន្ទុយខ្លួនឯងចោល​

វាបានសំរេចចិត្តថា​ នឹង​កាត់កន្ទុយខ្លួនឯង​។ កំឡុងពេលដែលវារៀបនឹងកាត់នោះ​ អារម្មណ៍វាវិលវល់ជាមួយកង្វល់របស់វាបីយ៉ាងគឺ​

ទី១​ កាត់កន្ទុយខ្លួនឯង​វាឈឺចាប់​ និងវេទនាណាស់​។

ទី២​ បើកាត់កន្ទុយហើយ​ តើអាចរត់ អាចហក់លោតទៅមក ដូចពីមុនបានដែរឬទេ​?​

ទី៣​ កន្ទុយ​នេះមានមកជាមួយវាតាំងពីកំណើត​ បើកាត់បាត់ហើយ​ ជីវិត​ដូចជាបាត់អ្វីម្យ៉ាង​ គិតចុះគិតឡើង។​ 

ចុងបញ្ចប់វាក៏ទប់ដៃដែលកាន់កាំបិតបម្រុងនឹងកាត់កន្ទុយនោះ​ ហើយក៏បោះកាំបិតនោះចោលទៅ​។

គំនិតអប់រំៈ ការផ្លាស់ប្ដូរ​គឺជាការឈឺចាប់​

ការផ្លាស់ប្ដូរ​រមែងតែងតែ​មានហានិភ័យ​

ការផ្លាស់ប្ដូរ​គឺជារឿងដែលតែងតែធ្វើឱ្យពិបាកចិត្តជានិច្ច​

តែការពិតទៅ​ ការផ្លាស់ប្ដូរ​អាចនឹងធ្វើឱ្យឈឺចាប់មួយរយៈពេលតែប៉ុណ្ណោះ

​បើមិនផ្លាស់ប្តូរ​ អាចនឹងត្រូវឈឺចាប់រហូត​ពេញមួយជីវិត

គំនិត​ មុខរបរ​ ស្នេហា​ ការងារ​ លុយកាក់​ គឺសុទ្ធតែដូចគ្នា។

ប្រភព៖ @ព្រះចន្ទ-La Lune

៩វិធីសន្សំពិន្ទុដើម្បីទៅនិព្វាន

កាលណាបើមើលឃើញពាក្យថា “និព្វាន” ក៏កាត់នឹកស្មានថា មានមនុស្សជាច្រើនគង់នឹងគេចមុខចេញ ឬអូសមើលរំលងហើយ ព្រោះដោយមានគំនិតថា ជារឿងដែលនៅឆ្ងាយពីខ្លួន ឆ្ងាយពីចិត្ត រហូតដល់មនុស្សសាមញ្ញធម្មតា ដូចជាពួកយើងទាំងអស់គ្នា មិនងាយបានយល់ ហើយកម្រនឹងចូលទៅដល់បាន។

ប៉ុន្តែគេហទំព័រ ស៊ីគ្រេតបែរជាសម្លឹងមើលឃើញថា ទោះបីជាយើងមិនសង្ឃឹមបានព្រះនិព្វានក្នុងជាតិនេះក៏ដោយ តែយ៉ាងហោចណាស់ ក៏គួរធ្វើមនសិការៈទុកក្នុងចិត្តខ្លះ ក្នុងនាមជាអ្នករាប់អានព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលជាអ្នកមានបំណងឆ្លងឲ្យផុតនូវអន្លងកាម អន្លងភព  ភាពល្ងិតល្ងង់ ការយល់ភាន់ច្រឡំ ដែលញ៉ាំងជីវិតយើងឲ្យវិលវល់កើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ក្នុងសង្សារវដ្ដនេះ រកប្រភពមិនឃើញ រកទីបញ្ចប់គ្មាន។

កាលមុនមិនធ្លាប់ដឹងសោះអំពីអត្ថន័យក្នុងកម្មវិធីបុណ្យសពមួយចំនួន

មុននឹងចុចអាននូវខ្លឹមសារថា កាលមុនមិនធ្លាប់ដឹងសោះអំពីអត្ថន័យក្នុងកម្មវិធីបុណ្យសពមួយចំនួន។គេហទំព័រ គោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត បានចុះផ្សាយទស្សនន័យក្នុងវិធីបុណ្យសពមួយចំនួនដែរ។ ក្នុងកាលនោះ ដាក់ចំណងជើងថា ន័យក្នុងការស្លាប់ក្នុងសាសនាទាំងបីរួចមកហើយ តែឥឡូវនេះ សូមលើកយកចំណុចមួយចំនួនក្នុងកម្មវិធីបុណ្យសព ដែលចាស់បុរាណតែងតែនាំធ្វើតៗគ្នាមកគ្រប់ទីកន្លែង ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលបានបង្កប់នូវអត្ថន័យធម៌យ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ក្នុងការអប់រំមនុស្ស ដែលមានជីវិតរស់ កុំឲ្យមានក្ដីប្រមាទ។

រឿងនិទានលោកសេដ្ឋីនិងពណ៌ប៉ៃតង អប់រំចិត្ត

សម័យកាលមួយដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ មានសេដ្ឋីម្នាក់ មានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្ដម្ភ ប៉ុន្តែគាត់ជាមនុស្សមានអារម្មណ៍ឆេវឆាវ ហើយច្រើនជាមនុស្សឈឺក្បាលជាប្រចាំ។

 ថ្ងៃមួយ គាត់បានប្រកាសថា នឹងផ្ដល់រង្វាន់ជាទ្រព្យសម្បត្តិដែលគាត់មានពាក់កណ្ដាល ឲ្យដល់បុគ្គលណាដែលមានសមត្ថភាពព្យាបាលអាការៈឈឺក្បាលរបស់គាត់ឲ្យជាបាន។

មនុស្សផងទាំងឡាយមានការរំភើបចិត្តយ៉ាងខ្លាំង បើសិនអាចព្យាបាលលោកសេដ្ឋីឲ្យជាសះស្បើយបានមែននុ៎ះ ពួកគេនឹងទទួលបានទ្រព្យសម្បត្តិពាក់កណ្ដាលរបស់លោកសេដ្ឋី។ ពេលនោះ មានមនុស្សច្រើនកុះករ រួមទាំងពេទ្យជំនាញៗ ម្នាក់ៗមកសុំព្យាបាល និងរកវិធីរក្សាព្យាបាលរោគឈឺក្បាលរបស់លោកសេដ្ឋីម្នាក់នេះ មានទាំងរក្សាតាមបែបឱសថបុរាណផ្សេងៗ ថ្នាំបិទបំពោកផ្សេងៗ យកមកជូនលោកសេដ្ឋី ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកណា ឬថ្នាំណាអាចធ្វើឲ្យអាការៈឈឺក្បាលរបស់លោកសេដ្ឋីបានធូរស្រាលគ្រាន់បើឡើយ។

រហូតដល់ថ្ងៃមួយ មានតាបសឥសីម្នាក់ មកលេងនឹងលោកសេដ្ខី។ លោកសេដ្ឋីបានរាបរាប់ប្រាប់ពីអាការៈឈឺក្បាលរបស់ខ្លួន ឲ្យតាបសឥសីជ្រាប។

តាបសទើបប្រាប់ដល់លោកសេដ្ខីថា

រក្សាចិត្តពេលណាខកចិត្ត

តើហេតុអ្វីបានជាយើងរងទុក្ខតាមផ្លូវចិត្ត? ហេតុអ្វីបានយើងកំពុងព្រួយបារម្ភអំពីរឿងរ៉ាវជាច្រើន? ហេតុអ្វីបានជាយើងសោកសៅ និងទួញយំជារឿយៗ? ហេតុអ្វីបានជាយើងត្រូវខកចិត្ត បាក់ទឹកចិត្តជារឿយៗ ហេតុអ្វីបានយើងត្រូវខឹង ត្រូវស្អប់មិនអាចអត់ឱនឲ្យមនុស្សធ្វើបាបកាយចិត្តបាន? ហេតុអ្វីបានយើងត្រូវតានតឹងអារម្មណ៍ខ្លាំងម្លេះ?

បញ្ហាទាំងអស់នេះ កើតឡើងចំពោះយើង លោកឲ្យយើងសង្រួមចិត្ត ឬរក្សាចិត្តទុកក្នុងបច្ចុប្បន្នកាលប៉ុណ្ណោះ អ្វីដែលគួរចាត់ការ អ្វីដែលគួរធ្វើ ក៏ចាត់ការទៅធ្វើទៅឲ្យបានល្អ ឲ្យបានសមរម្យ មិនឲ្យត្រឡប់ទៅចងកួចចិត្តក្នុងអតីតកាល មិនឲ្យទៅចងកួចចិត្តនឹករកអនាគតឡើយ។

ការធ្វើសមាធិ ដែលលោកអប់រំមកនេះ ក៏ដើម្បីសេចក្ដីស្ងប់កាយ ត្រជាក់ចិត្ត ជាវិធីរក្សាចិត្តមួយ គឺចងចិត្តឲ្យនៅជាមួយនឹងបច្ចុប្បន្នភាព មិនឲ្យរត់ទៅនៅជាមួយនឹងអតីតកាល  មិនឲ្យទៅគិតអំពីអនាគត អ្នកដែលមានការខកចិត្ត ខូចចិត្ត និងមិនសមបំណងប្រាថ្នារបស់ខ្លួនជារឿយៗ ក៏អាចរក្សាចិត្តនោះឲ្យធូរស្រាល លែងមានកង្វល់ កើតទុក្ខសោកលែងមាន ឬរលាយបាត់បង់អស់ទៅពីចិត្ត ដោយការរក្សាចិត្តឲ្យតាំងនៅស៊ប់ជាមួយនឹងបច្ចុប្បន្នកាលបានដូចៗគ្នា។

ព្រះមហាករុណាដ៏បរិសុទ្ធពិតប្រាកដ

ព្រះពុទ្ធសាសនា មានព្រះមហាករុណារបស់ព្រះពុទ្ធអង្គជាម្ចាស់ ជាចំណុចចាប់ផ្ដើម និងមានព្រះមហាករុណានេះបន្តគ្នាមកជាប់រហូត ពុំមានប្រាសចាកឡើយ ទោះបីដល់អាវសាននៃព្រះជន្មាយុក៏ដោយ ក៏ប្រាកដឡើងនូវព្រះមហាករុណា ដែលបានដិតដាមមុតយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងចិត្ត ពិបាកនឹងរកបុគ្គលណាមួយលើកយកមកពិព៌ណនាឲ្យត្រឹមត្រូវបានណាស់។

ចំរើនភាវនាមិនចង់ឃើញរូបភាពផ្សេងៗ

“មានអ្នកខ្លះចំរើនភាវនាមិនចង់ឃើញរូបភាពផ្សេងៗ មាននរក សួគ៌ ប្រេត អសុរកាយ ជាដើម។ ការដែលបានឃើញរឿងទាំងអស់នេះមិនមានអ្វីចម្លែកឡើយ ដែលថាវាមិនមានអ្វីចំលែកនោះ ព្រោះថា ពេលណាឃើញហើយ កិលេសរបស់ខ្លួននៅដូចដើម។ ហើយមានអ្នកខ្លះ ថែមទាំងញ៉ាំងកិលេសឲ្យកើតឡើងទៀតផង គឺគេប្រកាន់ថា ខ្លួនគេជាអ្នកវិសេស ដែលអាចមើលឃើញរឿងរ៉ាវផ្សេងៗទាំងនោះបាន មិនចង់ក្រាបសំពះថ្វាយបង្គំអ្នកណាទាំងអស់ រហូតដល់ក្លាយជាមានសក្កាយទិដ្ឋិ សគ្គាវរណ មគ្គាវរណ បិទបាំងផ្លូវមគ្គផល និព្វាន ដូចដែលបានអធិប្បាយមកនេះ ជាការមើលឃើញ ដែលប្រាសចាកពីគោលគ្រឹះអប់រំរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា។

ពួកយើងនាំគ្នាហ្វឹកហ្វឺនសតិលំៗ សើរៗមកយ៉ាងនេះឯង ទើបមិនដឹងច្រកផ្លូវរួចផុតពីទុក្ខបាន ដោយហេតុនេះ សូមឲ្យនាំគ្នាប្រកាន់យកល័ខគោលសតិប្បដ្ឋាន៤ ជាគោលគ្រឹះក្នុងការហ្វឹកហាត់សតិឲ្យបានច្រើនបំផុត តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន"។

អប់រំដោយ

លោកឪ បភាសោ

អំណោយទានជីវិត

ជាការពិតណាស់ នៅក្នុងសង្គមមនុស្ស សឹងពោរពេញទៅដោយបញ្ហាទាំងឡាយ ដែលបានចាក់ស្រែះប្រទាក់ក្រឡាគ្នាជាបណ្ដាញ ពីរឿងមួយទៅរឿងមួយ ប្រៀបដូចជាកាំច្រវាក់យឹតយោងប្រតោងគ្នា ទៅតាមក្រសែនៃសញ្ជាតញាណ របស់មនុស្សគ្រប់ៗរូប តម្រូវការផ្នែកសេចក្ដីសុខ គេចវេះចេញពីសេចក្ដីទុក្ខហ្នឹងឯង ដែលជាបំណងប្រាថ្នាមួយដ៏ចម្បងបំផុត ក្នុងវិថីជីវិតមនុស្សគ្រប់រូប តែភាពប្រាថ្នាត្រូវការរបស់មនុស្សមួយចំនួន ក្នុងសង្គមសព្វថ្ងៃនេះ បានបោះជំហានទៅមុខទាំងភាពមហិច្ឆតា ក្រោមឥទ្ធិពលនៃថៅកែគ្មានក្ដីមេត្តាពោលគឺ តណ្ហា មិនព្រមងាកក្រោយ ដោយភ្លេចអស់រលីងសូន្យឈឹង នូវឧត្តមគតិ ឬបញ្ហាចម្បងរបស់ខ្លួនឯងដែលថា "តើជីវិតនេះ កើតមកដើម្បីអ្វី? គុណតម្លៃនៃជីវិតដ៏ពិតប្រាកដនោះ នៅត្រង់ណា? ជីវិតនេះ គប្បីដើរទៅតាមមាគ៌ាមួយណា ដើម្បីឲ្យប្រសព្វបាននូវផលសម្រេចដ៏ពិតប្រាកដ?"

អន្តរាយរបស់ចិត្ត

   

អន្តរាយរបស់ចិត្តនោះ ពុំមែនកើតឡើងពីបុគ្គលដទៃ ឬពីវត្ថុខាងក្រៅមកបំផ្លិចបំផ្លាញឡើយ ប៉ុន្តែវាកើតឡើងពីខាងក្នុងចិត្តខ្លួនឯង។ រាគៈ ឬលោភៈ ទោសៈ និងមោហៈ ទាំងអស់នេះឯង គឺជាគ្រោះថា្នក់របស់ចិត្ត ដែលកើតឡើងខាងក្នុងចិត្តផ្ទាល់តែម្ដង។ ដូចនោះ ការប្រុងប្រយ័ត្នរក្សាចិត្ត ទើបមិនមែនជាការប្រុងប្រយ័ត្នរក្សាមិនឲ្យបុគ្គលណាមួយ ឬវត្ថុណាមួយចូលទៅបំផ្លាញទេ តែជាការរក្សាចិត្តផ្ទាល់ មិនឲ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុងអំណាចរបស់កិលេសនេះឯង។ ដូចពាក្យមួយពោលឡើងថា សត្រូវរបស់យើង មិនមែនជាមនុស្សដើរនៅលើផែនដីមួយនេះទេ សត្រូវដ៏ពិតប្រាកដរបស់យើងគឺ លោភៈ ទោសៈ និងមោហៈទៅវិញទេតើ ដែលយើងគ្រប់គ្នាត្រូវច្បាំងតតាំងយកឈ្នះវាឲ្យបាននោះ ទើបយើងដេកនៅជាសុខសាន្តជារៀងរហូត។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណសំវរ

មិនគប្បីធ្វើជាបុគ្គលនៅជាប់ជំពាក់

         

 “មិនគប្បីធ្វើជាបុគ្គលនៅជាប់ជំពាក់” គឺព្រះអង្គទ្រង់ដាស់តឿន មិនឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាជាប់ជំពាក់នៅក្នុងផល ដែលខ្លួនទទួលបានតាមលំដាប់លំដោយទេ ព្រោះវានាំឲ្យមានការឈប់គាំងទ្រឹងនៅត្រង់កន្លែងនោះ លែងប្រតិបត្តិចំរើនឡើងតទៅទៀត។ មនុស្សគ្រប់គ្នា មានអំពើល្អ ដែលខ្លួនត្រូងកសាងបន្ត ដើម្បីកំចាត់ប៉ងចោលនូវអំពើអាក្រក់ និងកិលេសទាំងឡាយដ៏ច្រើនទៀត បើកិច្ចមិនទាន់បានសម្រេចទេ ខ្លួននៅឈប់ទ្រឹងគាំងស្ងៀមមិនបានឡើយ ត្រូវតែធ្វើជាបន្តទៅទៀត។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណសំវរ

ធ្វើតួខ្លួនយើង របស់យើងលែងមាន… ជារឿងវិសេសបំផុត

ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យមានតួខ្លួនយើង របស់យើងបាន គឺជារឿងមួយដ៏អស្ចារ្យខ្លាំងណាស់។ ការធ្វើខ្លួនមិនមាន របស់ខ្លួនមិនមាននេះ ជារឿងមួយដែលអាចឲ្យខ្លួនឈប់ទទួលរងនៅសេចក្ដីទុក្ខ ព្រោះផលនៃការបះទង្គិចលែងមានតទៅទៀតហើយ។ ដូចនោះ ការធ្វើឲ្យតួខ្លួនយើង របស់យើងលែងមាន ទើបជារឿងវិសេសបំផុត ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី វាមានការលំបាកខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ចិត្តមនុស្សបុថុជ្ជនទាំងឡាយ ក្នុងការធ្វើកិច្ចការនេះ តែណ្ហើយចុះ សុំត្រឹមតែសំគាល់នៅតួខ្លួនយើង របស់យើងនេះ ឲ្យមានការស្តួចស្ដើងស្រាលឡើង វានៅគ្រាន់បើប្រសើរជាងការនៅប្រកាន់មាំតួខ្លួនយើង របស់យើងនេះធំពេក ថាខ្លួនមានអ្វីសព្វបែបយ៉ាង មានគ្រប់ទីកន្លែងនោះ។

ពេលណាមនុស្សបុថុជ្ជន មិនអាចធ្វើតួខ្លួនយើង របស់យើងនេះឲ្យរលាយបាត់ទៅទេ នៅតែប្រកាន់ហួងហែងថាជាតួខ្លួនយើង របស់យើង នោះហើយជាហេតុបច្ច័យដែលធ្វើឲ្យយើង នៅតែមានផលប៉ះពាល់ ទទួលរងសេចក្ដីទុក្ខវេទនា តាមផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តរកនៅបំផុតគ្មាន។

បើសិនជានៅមានតួខ្លួនយើង របស់យើង ក៏នៅតែទទួលរងផលប៉ះទង្គិច នៅតែជួបប្រទះសេចក្ដីទុក្ខ តែបើនៅហួងហែងរក្សាតួខ្លួនយើង របស់យើងទុក ក៏គួរណាស់ហួងហែងឲ្យត្រូវផ្លូវ ត្រូវវិធី កុំឲ្យទទួលរងផលប៉ះពាល់ច្រើនពេក ត្រូវរកឱកាសយកផលប្រយោជន៍ពីតួខ្លួនយើង របស់យើងក្នុងលោកនេះឲ្យបានច្រើន នោះត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ចំពោះការមានតួខ្លួនយើង របស់យើងនេះ នេះទើបឈ្មោះថា ជាអ្នកមានតួខ្លួន របស់ខ្លួនយ៉ាងពិតប្រាកដ។

នៅទីបំផុត យើងព្យាយាមកាត់បន្ថយនៅអ្វីដែលជារឿង មិនទៀតទាត់ ប្រែប្រួលទៅគ្រប់ពេលវេលា ទ្រាំធុនបានដោយលំបាក មានចលនាផ្លាស់ប្តូរជានិច្ចកាល មិនឋិតនៅក្រោមអំណាចរបស់ខ្លួនយើងនោះ។ ពេលណា ដែលយើងបានគិតពិចារណារឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះ ទៅតាមសភាវៈពិតហើយនោះ ការប្រកាន់ហួងហែង មាំទាំចំពោះអ្វីដែលខ្លួនមាន លែងមានទាំងអស់ វត្ថុទាំងអស់ សូម្បីតែខ្លួនយើង ក៏ជាវត្ថុដែលមនុស្សលោកសន្មតឡើងហៅប៉ុណ្ណោះ ហើយវាជាវត្ថុគ្រប់គ្រងបានត្រឹមតែមួយរយៈពេលយ៉ាងខ្លីបំផុត។

អប់រំដោយ

ចាន់

គោលបំណងក្នុងព្រះធុតង្គកម្មដ្ឋាន

“…ព្រះធុតង្គកម្មដ្ឋាន ហៅដោយខ្លីថា “ព្រះកម្មដ្ឋាន” ឬ  “ព្រៃបរិសុទ្ធ” មានន័យថា ព្រះយោគីអ្នកមានវត្តប្រតិបត្តិប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីកំចាត់បង់កិលេស និងមានឥស្សរៈលើហេតុនៃសេចក្ដីទុក្ខទាំងពួង មានជីវិតយ៉ាងសាមញ្ញ មានបច្ច័យជាគ្រឿងអាស្រ័យមានការកំណត់។

ការមានបំណងប្រតិបត្តិហ្វឹកហ្វឺនអប់រំចិត្ត ឲ្យចូលដល់សេចក្ដីស្ងប់ និងកើតឡើងនៃបញ្ញា ដោយការបំពេញសមថភាវនា និងវិបស្សនាកម្មដ្ឋាន ដែលជាខប្រតិបត្តិទាំងនេះ នឹងជាកាំជណ្ដើរនាំទៅកាន់ភាពបរិសុទ្ធិបរិបូណ៌ក្នុងសីល សមាធិ បញ្ញា ដែលជាផ្លូវនាំទៅកាន់ទីរំលត់ទុក្ខទាំងពួង។

អប់រំដោយ

ស្រ.ស. តាមស្នាមព្រះពោធិញ្ញាណ ឬជីវិតព្រះកម្មដ្ឋានក្នុងព្រៃ

សម្មាសតិ និងបញ្ញា

ប្រើបញ្ញារលឹកដឹងដោយល្អិតល្អន់ជ្រៅជ្រះ មិនលុះក្នុងអំណាច ឬទាក់ទាញទៅដោយអំណាចនៃសេចក្ដីលោភៈ ទោសៈ និងមោហៈ ដែលជាហេតុឲ្យទៅជួបហេតុផល ជាគ្រឿងដោះស្រាយហេតុការណ៍ផ្សេងៗ រួមទាំងជាចំណែកផ្ទាល់ខ្លួន និងទាំងជាចំណែករួមបានល្អប្រសើរឡើង។ ការជួបហេតុផលដែលត្រឹមត្រូវនេះឯង ជាតួបញ្ញា ដែលជាផល មានគោលបំណងសម្រាប់ដោះស្រាយហេតុការណ៍ទាំងឡាយ។

តាមអ្វីដែលបានពោលមកនេះ នឹងឃើញបានថា សម្មាសតិ និងបញ្ញា វានិមួយៗក៏ត្រូវអាស្រ័យគ្នានិងគ្នា ក្នុងទីនេះលើកយកតែសម្មាសតិឡើង ជាប្រធាន ជាចម្បង ព្រោះមានគោលបំណងថា ជាប្រការសំខាន់ក្នុងនាទីដែលត្រូវដាស់តឿនចិត្ត ឲ្យប្រើបញ្ញាជំនួសនឹងប្រើអារម្មណ៍ និងកិលេសចំពោះគ្នានិងគ្នា។ មនុស្សម្នាក់ៗក៏មានបញ្ញានៅដូចគ្នា អាចនៅមានការបាត់បង់បញ្ញាទៅខ្លះៗ ក៏ព្រោះតែខ្វះសម្មាសតិប៉ុណ្ណោះ។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណសំវរ

អ្នកភ្ញាក់ជានិច្ច

ភ្ញាក់ជានិច្ច គឺមានសតិដឹងគ្រប់ពេលវេលា នោះមានន័យថា ជាបុគ្គលដឹងអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង ទៅតាមសភាវៈពិតជានិច្ច មិនមែនដោយការភាន់ច្រឡំខុសប្រាសចាកពីសភាវៈពិតឡើយ ដូចជា ការឃើញត្រៃលក្ខណ៍ គឺជាការឃើញអំពីសភាពប្រែប្រួល មិនទៀតទាត់ មិនឋិតថេរ ជាទុក្ខទ្រាំធន់នៅមិនបាន ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរ ប្រែប្រួលទៅជារឿយៗ មិនឋិតនៅក្រោមអំណាច ឥទ្ធិពលប្រាថ្នាចង់បានរបស់បុគ្គលណាមួយ ដូចនេះជាដើម។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណសំវរ

ការបង្អោនចិត្តយកគ្រប់រឿងមកដាក់ក្នុងខ្លួន

ព្រះពុទ្ធព្រះបរមគ្រូជាម្ចាស់ ទ្រង់អប់រំបង្អោនចិត្តឲ្យយកគ្រប់រឿងមកដាក់ក្នុងខ្លួន ពេលឃើញគុណ និងទោសរបស់សាច់រឿងនោះដូចម្ដេច ឬរបស់បុគ្គលនោះយ៉ាងណា ឲ្យបង្អោនយករឿងនោះ របស់បុគ្គលនោះចូលមកដាក់ក្នុងខ្លួន ហាក់ដូចជារឿងរបស់ខ្លួន។ គិតពិចារណាឲ្យឃើញថា តើវាជាគុណ ឬជាទោសយ៉ាងណាទៅ? តើគួរធ្វើឬមិនគួរធ្វើ? តែបើគួរធ្វើវិញ តើគួរធ្វើវាដល់កម្រិតណា?

ការសម្លឹងមើលតែគុណ ឬទោសរបស់បុគ្គលដទៃ ដោយមិនបានបង្អោនចិត្តយកមកដាក់ក្នុងខ្លួន ដើម្បីគិតពិចារណាឲ្យឃើញអំពីគុណទោសរបស់ខ្លួន រមែងមិនជាប្រយោជន៍ និងមិនជាការប្រតិបត្តិតាមការអប់រំ ការបង្រៀនរបស់សម្មាសម្ពុទ្ធ ដែលជាកំពូលគ្រូនៃមនុស្ស និងទេវតាឡើយ។ មនុស្សគ្រប់រូប សម្លឹងមើលឃើញទោសនៃការលោភលន់របស់បុគ្គលដទៃ ដូចៗគ្នាទាំងអស់។ ចូរធ្វើតាមឱវាទរបស់ព្រះពុទ្ធបរមគ្រូ ទ្រង់បានអប់រំទូន្មាន បង្អោនចិត្តចូលមកមើលទោសនៃសេចក្ដីលោភលន់របស់ខ្លួនឯងសិន វានឹងត្រឹមត្រូវជាងទៅមើលទោសរបស់អ្នកដទៃ។ ទោសរបស់បុគ្គលណា បុគ្គលនោះមើលឲ្យឃើញក៏បាន ហ្នឹងឯង ដែលគេហៅថា ការគ្រប់គ្រងចិត្ត។

អប់រំដោយ

ព្រះញាណសំវរ