ការស្ដាប់លោកទេសន៍

ការស្ដាប់លោកទេសន៍

ក្នុងថ្ងៃទី២នៃវិធីកាន់បិណ្ឌ ដែលជាបវេណីជាតិខ្មែររបស់យើង ដែលមានញាតិញោមប្រុសស្រីដែលជាមន្ត្រីរាជការ លោកឧកញ្ញ៉ា លោកជំទាវ លោក លោកស្រី ឯកឧត្តម លោកយាយ លោកតា ក្មេងចាស់ ជាដើម ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាអ្នករាប់អានកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា តែងនាំគ្នាដាក់វេន ប្រារព្ធវិធីកាន់បិណ្ឌភ្ជុំបិណ្ឌតាមវត្តអារាមទូទាំប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ដែលជាអ្នកបង្អោនចិត្តទទួលយកការអប់រំរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា មកទុកក្នុងចិត្តក្នុងជីវិតរបស់ខ្លួន ។

ក្នុងវិធីកាន់បិណ្ឌរបស់ញាតិញោមពុទ្ធបរិស័ទនេះដែរ យើងតែងតែឃើញមានវារៈជាច្រើនត្រូវធ្វើ មានការជួបជុំគ្នាក្នុងវត្តអារាម តាមកាលពេលវេលាដែលបានកំណត់ទុក ធ្វើបទនមស្ការថ្វាយបង្គំគុណព្រះរតនត្រៃ សមាទានសីល អារធនាលោកសូត្រមន្ដ និងសំដែងព្រះធម៌ទេសនា។ល។ជាដើម។ ក្នុងទីនេះ គោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត មានចិត្តសោមនស្សរីករាយ ចូលរួមជ្រើសរើសយកអត្ថបទខ្លះមកសរសេរបកស្រាយពន្យល់ទុកបានជាគតិ។ ថ្ងៃនេះ សូមលើកយកប្រធានបទមួយ ដែលមានចំណងជើងថា “ការស្ដាប់ព្រះធម៌ទេសនា” តើការស្តាប់ព្រះធម៌ទេសនារបស់ញាតិញោមពុទ្ធបរិស័ទ បានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ សម្រាប់ជីវិតរបស់ខ្លួន? បើតាមថេរដីការបស់លោកឪ ចន្ទសារោ លោកមានថេរដីកាថា ដូចមានសេចក្ដីខាងក្រោមនេះ៖ 

ក្នុងការស្តាប់លោកទេសន៍ ជារឿងសំខាន់បំផុត ដែលជាមូលហេតុនាំឲ្យពុទ្ធបរិស័ទចេះធ្វើទាន ចេះរក្សាសីល និងចេះចំរើនភាវនា មានចិត្តមេត្តាស្រឡាញ់ អាណិតអាសូរ ដឹងគុណូបការមាតាបិតា និងគ្រូឧបជ្ឈាយាចារ្យជាដើម។ល។និងឲ្យស្គាល់ពីសភាវពិតរបស់សព្វសត្វទាំងឡាយក្នុងលោកនេះ សុទ្ធតែស្ថិតនៅក្រោមអំណាចត្រៃលក្ខណ៍ទាំងអស់ ហើយអាចយករួចខ្លួនចេញពីវដ្ដនេះ តាមមធ្យោបាយអដ្ឋង្គិមគ្គទាំង៨ រួមសេចក្ដីឲ្យខ្លីមានសីល សមាធិ បញ្ញា ។ 

ហើយការស្ដាប់ធម្មវិសេសទេសនានេះទៀតសោត ក៏ជារឿងសំខាន់ណាស់ដែរ សូម្បីតែអង្គព្រះអរហំសម្មាសម្ពុទ្ធជាអម្ចាស់ កាលទ្រង់ព្រះធរមានគង់នៅឡើយនោះ ពុទ្ធបរិស័ទមានការគោរពកោតក្រែងខ្លាំងណាស់ កំឡុងពេលដែលអង្គសម្ដេចជាអម្ចាស់ ទ្រង់យាងនិមន្តទៅដល់ទីត្រង់កន្លែងណាមួយហើយ គឺមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ស្ងាត់ជ្រិប ស្ងាត់ជ្រងំ គ្មានឮសូសៀងសំនៀងអ្វីឡើយ ។ ដោយហេតុនោះហើយ អង្គសម្ដេចព្រះមានព្រះភាគជាអម្ចាស់មកុដ្ឋលើលោកា ទ្រង់ត្រាស់សំដែងទុកថា កាយវិវេក។ 

កាយវិវេកនេះឯង កុំឲ្យអង្គុយជិតគ្នា កុំចាក់ចុចឆ្កឹះឆ្កៀល កុំដើរប្រសេចប្រសាច កុំឲ្យទាក់ទងប្រាស្រ័យឡើយ ។ កាយវិវេក ក្នុងទីនេះ តាមការសន្និដ្ឋានរបស់យើងថា យើងនៅក្នុងលោកនេះតែម្នាក់ឯង។ កើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ តែម្នាក់ឯង។ បើសិនថា ការសន្និដ្ឋានមានដូច្នេះមែន កាយនឹងមានកម្លាំងច្រើន នេះជាប្រការមួយ នៅក្នុងសេចក្ដីនេះ ។

មួយប្រការទៀតគឺ វចីវិវេក កំឡុងពេលមានលោកសំដែងព្រះធម៌ទេសនានោះ ហាមនិយាយជជែកគ្នា ខ្សឹបខ្សៀវគ្នាពីនេះពីនោះ បែរមុខបែរក្រោយនាំឲ្យរំខានដល់អ្នកដទៃ ដែលគេប្រាថ្នាចង់ស្ដាប់ និងធ្វើឲ្យឡប់បល់ដល់លោកអ្នកសំដែងធម៌នោះទៅទៀត នេះឯង គេហៅថា អង្គុយឲ្យចិត្តអាឡែតអណ្ដូង រសាត់ទៅនេះទៅនោះ តែបើស្ថិតនៅក្នុងសភាពបែបនេះយូរទៅ ក៏ចុករោយរមេះស្រពន់ ប្រែជើងចុះឡើងៗ តើខ្លួននឹងបានអ្វីទៅអំពីការស្ដាប់ ក្នុងពេលនេះ?

ប្រការចុងក្រោយគេនេះគឺ មនោវិវេកក្នុងទីនេះ ចិត្តរសាត់អណ្ដែតអណ្ដូង ទៅលិចទៅកើត ម្ដងធ្វេង ម្ដងស្ដាំ ចិត្តដែលមានសភាពមិននឹងថឹងបែបនេះ តើជំរះនូវនីវរណធម៌ចេញពីចិត្តបានឬ? តើជំរះចិត្តអពមង្គលអ្វីឲ្យអស់ចេញពីដួងចិត្តមួយនេះបានឬ?  តើឲ្យចិត្តបរិសុទ្ធទៅដូចម្ដេចកើត? បើសិនចិត្តបានបរិសុទ្ធហើយ បានជាឱកាសហើយ ឱបនយិកោ ជាធម៌គឺព្រះអរិយបុគ្គលគប្បីបង្អោនចូលមកទុកក្នុងខ្លួន ដោយអំណាចភាវនា ឬយើងគប្បីបង្អោនយកធម៌នោះមកដាក់ទុកក្នុងចិត្តរបស់ខ្លួន ដោយអំណាចចិត្តវិវេកនេះឯង។

សរុបរួមមកវិញ ការស្ដាប់ដោយល្អនេះ រមែងញ៉ាំងកាយ វាចា និងចិត្តរបស់អ្នកស្ដាប់ឲ្យស្ងប់ មិនរវើរវាយ អណ្ដែតអណ្ដូង រសាត់អណ្ដែតទៅកាន់ទីដទៃក្រៅពីកន្លែងស្ដាប់នោះ មិនដើរទៅដើរមក មិនងាកមុខងាកក្រោយ មិននិយាយឆ្លើយឆ្លងគ្នាក្នុងពេលដែលខ្លួនកំពុងស្ដាប់ព្រះធម៌នោះ។ ការស្ដាប់ដោយល្អនេះ កើតនូវកាយវិវេក ស្ងប់កាយ វចីវិវេក ស្ងប់វាចា និងចិត្តវិវេក ស្ងប់ចិត្តជាដើម។ ដូចគាថាមួយដែលព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់សំដែងថា សុស្សូសំ លភតិ បញ្ញំ ការស្ដាប់ដោយល្អ រមែងកើតមានបញ្ញា។ ការស្តាប់ដោយការយកចិត្តទុកដាក់នេះ ធ្វើឲ្យអ្នកស្ដាប់កើតនូវបញ្ញា អាចជម្រះភាពមន្ទិលសង្ស័យ គ្រប់ប្រការបានដោយប្រត្យក្ស ។ ដូចយើងបានយល់ឃ្លាខាងលើហើយថា កាលណាស្តាប់ធម៌ដោយល្អ រមែងកាត់ផ្ដាច់នូវនីវរណធម៌ទាំង៥ប្រការបាន៕

អប់រំដោយ

លោកឪលុយ ចន្ទសារោ

ប្រែ.ចាន់/គោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត

នៅថ្ងៃទី២រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំរកា នព្វស័កព.២៥៦១