រឿងនិទានអប់រំចិត្តៈ អ្នកភិតភ័យដោយគំនិតស្មានខុស

មានអ្នកដំណើរពីរនាក់ ជាជាតិអ្វី នៅស្រុកទេសណា ក៏មិនដឹងប្រាកដ បានធ្វើដំណើរទៅប្រទេសដទៃ លុះដើរដល់ភូមិមួយ ក៏ចូលទៅសូមផ្ទះបុរសប្ដីប្រពន្ធដេក ១ យប់ ទម្រាំតែភ្លឺនឹងចេញដំណើរទៅមុខទៀត ។ អ្នកម្ចាស់ផ្ទះក៏ទទួលដោយរាក់ទាក់ហៅអ្នកដំណើរទាំងពីរនាក់នោះ ឲ្យចូលទៅក្នុងផ្ទះឲ្យអង្គុយនៅក្នុងបន្ទប់មួយ ។ អ្នកដំណើរបានគយគន់មើលឃើញមានកាំបិត, ប៉ូវថៅ, ដាវ, ធ្នូ, ស្នា និងកាំភ្លើងវែងខ្លីដែលគេព្យួរដំរៀបគ្នានៅជញ្ជាំងក្នុងបន្ទប់នោះ ។ អ្នកដំណើរទាំងពីរនាក់នឹកព្រួយបារម្ភថា ផ្ទះនេះប្រហែលជាកន្លែងស្លាប់របស់យើងទេដឹង? គិតព្រួយចិត្តភិតភ័យណាស់ ទាល់តែសាបមាត់បរិភោគបាយមិនឆ្ងាញ់ ។ លុះរួចបាយហើយ ម្ចាស់ផ្ទះសួរអ្នកដំណើរថា “ពេលព្រឹកស្អែកនេះ អ្នកនឹងអញ្ជើញទៅស្រុកណាទៀត?” អ្នកដំណើរតបថា “ខ្ញុំនឹងទៅភូមិគេខាងមុខឯណោះ” ។

ម្ចាស់ផ្ទះថា “បើដូច្នោះ សូមអ្នកកុំប្រញាប់ប្រញាល់ទៅពីព្រលឹមពេក សូមបង្អង់ចាំខ្ញុំធ្វើអាហារឲ្យដាក់ទេវតាផ្លូវ ដ្បិតភូមិនោះនៅឆ្ងាយ ក្រែងអត់បាយកណ្ដាលផ្លូវ” ប្រាប់រួចហើយក៏ឲ្យអ្នកដំណើរទាំងពីរនាក់ ឡើងទៅដេកលើស្កាកតូចមួយក្នុងផ្ទះ ។

ឯអ្នកដំណើរម្នាក់នៅក្មេងសេចក្ដី ឥតគិតខ្លាចអ្វីសោះ ចេះតែដេកលក់ស្រមុកកខុរទាល់ភ្លឺទៅ ។ ចំណែកអ្នកដំណើរម្នាក់ទៀត ជាមនុស្សចាស់សេចក្ដី មានគំនិតល្អិតល្អ ចេះតែគិតរំពឹងដល់គ្រោះថ្នាក់ក្រែងកើតមានមកដល់ខ្លួន ពេលដេកគាត់មិនហ៊ានទុកហឹបស្បែកឲ្យនៅឆ្ងាយពីខ្លួនគាត់ទេ គាត់យកហឹបនោះកើយជំនួសខ្នើយ ហើយគាត់ព្រួយបារម្ភណាស់ ដេកមិនលក់តាំងពីព្រលប់រហូតដល់ពេលមាន់រងាវជិតភ្លឺ ស្រាប់តែគាត់ឮស្រិបៗនៅខាងក្រោមដំណេកខ្លួន គាត់ភិតភ័យខ្លាំងណាស់ ខំសំងំលបមើលទៅតាមបំពង់ភ្លើងជើងក្រាន ឃើញប្រពន្ធកាន់កាំបិតធំមួយ ប្តីកាន់ប៉ូវថៅមួយ ហើយឮសូរប្ដីនិយាយខ្សឹមខ្សៀវៗសួរប្រពន្ធថា យើងសម្លាប់វាទាំងពីរឥឡូវនេះទៅឬអ្វី ឬក៏សម្លាប់តែមួយ ទុកមួយសិន?”

ឯអ្នកដំណើរគ្រាន់តែបានឮពាក្យប៉ុណ្ណឹងហើយ ក៏ស្លុតចិត្តបាត់វិញ្ញាណត្រជាក់ខ្លួនដូចសំរឹទ្ធគិតថា “ឱ ! ជីវិតអញនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃអ្នកទាំងពីរនេះហើយ មិនដឹងគិតធ្វើម្ដេចនឹងឲ្យបានរួចជីវិតទេ អញនឹងដាស់សម្លាញ់ម្នាក់នេះឲ្យភ្ញាក់ឡើង ខ្លាចក្រែងវាមាត់ឡូឡាស្រែកទ្រហោយំឲ្យផ្អើលគេឯង បើអញនឹងលោតចុះទៅតាមបង្អួចៗនេះខ្ពស់ឆ្ងាយពីដីណាស់ មួយទៀត នៅឯដីមានឆ្កែធំៗ សុទ្ធតែកាចសាហាវនៅជុំវិញផ្ទះផង អញនឹងរត់ទៅណាក៏មិនរួចពីមាត់ឆ្កែទាំងនោះដែរ ណ្ហើយចុះ បើដូច្នោះគួរតែអញសំងំឲ្យស្ងៀមចាំសង្កេតមើលហេតុភេទសិន” ។

អ្នកដំណើរកំពុងតែសញ្ជឹងគិតយ៉ាងនេះ ស្រាប់តែឮសូរជើងឡើងកាំជណ្ដើរថ្នមៗស្រិបៗមក ពេលនោះ ព្រលឹងរបស់អ្នកដំណើររត់ចេញបាត់ពីខ្លួនអស់រលីង ។ បន្តិចមកទៀត គាត់ឮសូរសន្ធឹកទ្វារក្រឺតៗ ដែលគេច្រានសន្សឹមៗ គាត់រឹតតែតក់ស្លុតខ្លាំងណាស់ គិតរកផ្លូវដោះកុនខ្លួនមិនឃើញសោះ ក៏នឹកថា “ឱ ! ជីវិតអញមុខជាស្លាប់ពេលនេះពិតប្រាកដណាស់” ។ គាត់គិតស្មានយ៉ាងនេះរួច ក៏សំងំដេករឹងខ្លួនស្ដូកលែងហ៊ានកំរើក គ្រាន់តែបើកភ្នែកព្រឹមៗចាំលបមើល ស្រាប់តែគាត់ឃើញបុរសម្ចាស់ផ្ទះលូកដៃទៅចាប់មាន់គ្រៀវមួយគូ ដែលវាដេកលើធ្នើរក្បែរស្កាកនោះបានហើយយកចុះបាត់ទៅ ។ អ្នកដំណើរឃើញច្បាស់ដូច្នោះហើយ ក៏ត្រេកអរព្រួចនឹកអស់សំណើចតែក្នុងចិត្តម្នាក់ឯងថា “ឱ ! ពុទ្ធោ ! អញភិតភ័យគិតស្មានខុសស្រឡះទេតើ” ។

លុះដល់ព្រឹកឡើង អ្នកដំណើរទាំងពីរនាក់ចូលទៅលាម្ចាស់ផ្ទះ នឹងចេញដើរទៅទៀត ។ អ្នកម្ចាស់ផ្ទះយកមាន់ឆ្អិនស្រេចទាំងពីរនោះមកប្រគល់ឲ្យអ្នកដំណើរហើយប្រាប់ថា “មាន់មួយនេះ ចូរអ្នកបរិភោគឥឡូវនេះទៅ ឯមាន់មួយទៀត ចូរអ្នកដាក់យកទុកបរិភោគតាមផ្លូវ ក្រែងអ្នកទៅយឺតយូរ ក្រទៅដល់ស្រុកគេឯនាយ” ។ អ្នកដំណើររីករាយសប្បាយចិត្តណាស់ ទទួលយកមាន់ទាំងពីរ រួចសំពះលាម្ចាស់ផ្ទះចេញដំណើរទៅទៀត ។

រឿងនេះបានជាគតិថា បើកាលណាយើងមិនទាន់បានដឹងហេតុការណ៍ច្បាស់លាស់ទេ យើងមិនត្រូវគិតភិតភ័យតក់ស្លុត ដោយគំនិតគិតស្មានទុកជាមុនឡើយ យើងត្រូវចេះចាំសង្កេតមើលហេតុភេទនោះៗ ឲ្យដឹងជាក់លាក់សិន បើយើងចេះតែភ័យខ្លាចឥតគំនិតទៅ នឹងនាំឲ្យមានទុក្ខទោសដល់ខ្លួនជាមិនខាន ។

Cr. ប៊ូ ប៉ូ

ក.ស ភ.១ គ.ស. ១៩៥៤ ទំ.១៨៥