មេដឹកនាំនិងវប្បធម៌

បេះដូងនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំ “ភាពជាអ្នកដឹកនាំ គឺជាគំរូ”។ ទឹកហូរពីលើចុះក្រោម កូនរៀនពីឱពុកម្តាយ អ្នកល្ងង់រៀនពីអ្នកចេះ អ្នកក្ររៀនពីអ្នកមាន សិស្សរៀនពីគ្រូ បុគ្គលិករៀនពីប្រធានក្រុមហ៊ុន។ នេះហើយដែលហៅថាទ្រឹស្តី “មេដឹកនាំ គឺជាអ្នកបង្កើតវប្បធម៌”។ បុរាណខ្មែរពោលថា “មកតែពីម្តាយ ទើបរសាយដល់កូន”។

មេដឹកនាំជាអ្នកបង្កើតវប្បធម៌ មានន័យថាមេដឹកនាំមានអំណាចនិងមានមានឥទ្ធិពលជះទៅលើស្ថានភាពវប្បធម៌សង្គម ជាងប្រជាជនធម្មតា។ តើវប្បធម៌មានន័យដូចម្តេច? បើតាមនិយមន័យអក្ខរសាស្រ្ត វប្បធម៌គឺមានន័យថាការសាប ការព្រោះ និងការបណ្តុះ។ ទ្រឹស្តីពុទ្ធនិយមបាននិយាយអំពីច្បាប់កម្មផលនិងច្បាប់ហេតុផល។ ច្បាប់ទាំងនេះ គឺមានន័យថាសាបព្រោះល្អ ច្រូតកាត់ល្អ តែបើសាបព្រោះខ្យល់ ប្រមូលផលព្យុះ។

តើលោកលីក្វាន់ យូ (Lee Kuan Yew) មានទស្សនៈបែបណាអំពីពាក្យ “វប្បធម៌”? លីក្វាន់ យូ និយាយថា “Culture is destiny.” “Culture is destiny” មានន័យថា “វប្បធម៌សង្គមមួយបែបណា គឺនឹងកំណត់វាសនាអនាគតនៃប្រទេសបែបនោះ”។ បើមេដឹកនាំបង្កើតវប្បធម៌ពុករលួយ គឺសង្គមនឹងពុករលួយ។ បើមេដឹកនាំជាមនុស្សសុចរិត អ្នកដើរតាមត្រូវតែជាមនុស្សត្រឹមត្រូវ។ល។ សរុបចុងក្រោយ ក្នុងន័យនេះគឺបង្ហាញថា “រាល់ការរីកចម្រើន និងការអភិវឌ្ឍ មិនថាសង្គមគ្រួសារ ស្ថាប័នក្រុមហ៊ុន និងសង្គម គឺគុណសម្បត្តិធំរបស់មេដឹកនាំ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការធ្លាក់ចុះនៃសង្គមមួយ ក៏ជាកំហុសនិងការទទួលខុសត្រូវរបស់មេដឹកនាំដែរ”៕

___

ប.ភ៖  ៣៦៥ថ្ងៃ 

រូបភាព Fb