សិល្បៈនៃការស្គាល់ខ្លួនឯង

ទិសដៅនៃការចម្រើនភាវនា គឺការសម្រេចឲ្យដល់បរមត្ថធម៌ជាន់ខ្ពស់ ទាំងផ្នែកងងឹត និងភ្លឺ ទាំងភាពច្របូកច្របល់ក្រវល់ក្រវាយ និងសេចក្ដីស្ងប់សុខ និងត្រូវស្គាល់ឲ្យច្បាស់អំពីបរមត្ថធម៌ជានិច្ច ។ ប្រសិនបើប្រាថ្នាចង់ឲ្យសច្ចធម៌បង្ហាញខ្លួនឡើងមានភាពយូរអង្វែង ក៏ត្រូវចាំក្លំមើលរក្សាចិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យបានជាប់ជានិច្ច “ចិត្តំ រក្ខេថ មេធាវី អ្នកប្រាជ្ញរមែងតាមរក្សាចិត្តរបស់ខ្លួន” សិល្បៈនៃការរៀនស្គាល់ខ្លួនឯង ។

ព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ចង្អុលបង្ហាញឲ្យមនុស្សសម្រេចឲ្យដល់ទីបំផុតនៃការប្រកាន់មាំទាំងពួង សម្រេចមគ្គផល ចូលដល់បរមត្ថធម៌ពេញបរិបូណ៌នៃដំណើរការជីវិតដោយសីល សមាធិ បញ្ញា ដល់ព្រមក្នុងភាពបរិបូណ៌នៃសច្ចធម៌ក្នុងដំណើរជីវិតប្រចាំថ្ងៃ “ថ្ងៃនេះអាកាសធាតុក្ដៅហួតហែង” ។

បរមាចារ្យតាក់ម៉ប្រាប់ថា “ចង់ឃើញត្រីឲ្យមើលទឹក ចង់បានពុទ្ធៈឲ្យក្លំមើលចិត្ត” ។ ក្នុងភាសិតខ្មែរថា “រកបាយឲ្យរក្នុងឆ្នាំង រកធម៌ឲ្យរកក្នុងកាយ” ។ នេះជាការបង្ហាញផ្លូវនៃការបដិបត្តិល្អណាស់ តែកុំស្វែងរកភាពជាអនត្តាដោយការទទួលដឹងដោយការញែក  ក្នុងការប្រើគំនិតកម្រិតហេតុផលពិចារណារឿងដែលមានសភាពផ្ទុយពីខ្លួនឯង ។ បុព្វចិត្តដែលមិនទាន់យកមកលាបពណ៌ វាមានសភាពធម្មតារបស់វាហើយ ។ តើអាចទៅរួចទេដែលយើងអាចក្លំមើលចិត្តប្រក្រតីរបស់យើងបាន? ដូច្នេះ ការហ្វឹកហ្វឺនដុសខាត់សម្អាត ឬបដិបត្តិភាវនាដើម្បីតម្រង់ទិសនៅលើវិថីចិត្ត ដែលមានភាពប្រក្រតីនេះឯងជារឿងចាំបាច់ ជាការហ្វឹកហាត់ដ៏អស្ចារ្យ និងមានសិល្បៈដ៏ឆ្លាតវៃ ។

ប្រសិនបើយើងមានសទ្ធា ចំពោះចិត្តដ៏ភ្លឺស្វាងរបស់យើងយ៉ាងក្រៃលែង ហើយប្រើចិត្តដ៏ភ្លឺស្វាងជាប្រធានក្នុងការបតិបត្តិភាវនា ទើបជាការបតិបត្តិដ៏ត្រឹមត្រូវ កើតការយល់ដ៏ត្រឹមត្រូវ ។ បញ្ញាញាណក៏ស្ទង់ចុះដល់បាតបឹងនៃចិត្ត យល់ដល់សភាវៈរបស់ខ្លួនឯង ហើយបង្ហាញឲ្យឃើញដល់សកម្មភាពផ្សេងៗក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ដែលជាវិថីរបស់ធម្មជាតិនៃពុទ្ធៈ ហើយដឹងច្បាស់ដល់សភាវៈអង្គរួមនៃអ្វីៗទាំងអស់គ្រប់ខណៈនៃដំណើរការរស់នៅគឺ “ឯកាយនមគ្គ” នេះគឺជាវិថីនៃសភាវៈឯកភាពរបស់ពោធិចិត្តនៃពុទ្ធៈ ។

យើងនឹងមិនយល់ដល់សភាវសិល្បះនៃដំណើរការរស់នៅបានឡើយ ប្រសិនបើយើងនៅរក្សាដំណើរជីវិតដោយអារម្មណ៍ថា មានខ្លួនជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការទទួលដឹងដោយការបែកខ្ញែក ហើយឃើញអ្វីៗផ្សេងៗគ្នា ត្រង់នេះគឺជាចំណុចសំខាន់បំផុត ដែលយើងទាំអស់គ្នាត្រូវកម្ចាត់ចោល ឬគេចឲ្យផុតពីវា (បុគ្គលដឹង អារម្មណ៍ដែលត្រូវដឹង នាមរូប) ។

ការសិក្សាសច្ចភាព

ការសិក្សសច្ចភាព នឹងធ្វើឲ្យយើងទាំងអស់គ្នា បានយល់ដឹងអំពីខ្លួនឯង និងធ្វើឲ្យយើងទាំងអស់គ្នាកើតមានបញ្ញាញាណ យល់អំពីលោកនេះ មកពីបទពិសោធពិតៗ ដោយការដឹងច្បាស់ថា អ្វីៗគឺជាគ្រឹះនៃដំណើរជីវិតនៃសព្វសត្វ គឺសុញ្ញតា ហើយធ្វើឲ្យយើងទាំងអស់គ្នា ចូលដល់សភាវពុទ្ធៈក្នុងខណៈនេះឯង ។

វាជាភាពអស្ចារ្យយ៉ាងក្រៃលែង ដែលយើងទាំងអស់គ្នាទ្រទ្រង់ជីវិតដោយការដឹងច្បាស់ក្នុងសភាវអង្គរួម ដោយឯកភាពនៃអ្វីៗក្នុងមួយខណៈៗ មិនថាយើងគិត និយាយ និងធ្វើដោយកាយ យើងក៏ដឹងច្បាស់អំពីសុញ្ញតា ដែលគ្របដណ្ដប់គ្រប់អ្វីៗទាំងអស់ ។ នេះគឺជាការទ្រទ្រង់ជីវិតដ៏អស្ចារ្យដែលប្រាសចាកអំពីបញ្ហាទាំងឡាយទាំងពួង និងជាគោលដៅខ្ពស់បំផុតនៃការសិក្សា ឬជាគោលដៅខ្ពស់បំផុតនៃការបតិបត្តិភាវនា ។

មនុស្សគឺជារឿងចាំបាច់ខ្លាំងណាស់ ដែលត្រូវរៀនស្គាល់ខ្លួនឯងដើម្បីទៅយល់ថា “What is?” អ្វីដែលយើងមានពិត ក្នុងមួយខណៈៗថា តើយើងរស់នៅដូចម្ដេចតាមសភាវៈពិត គ្រប់អ្វីទាំងអស់ ដូច សត្វត្រី មាន់ ទា ។ល។ ពួកវាក៏ត្រូវស្គាល់ដើម្បីការទ្រទ្រង់ជីវិតឲ្យផុតពីគ្រោះភ័យផងដែរ ។

ហេតុអ្វី យើងត្រូវដំណើរការជីវិតដោយញែកពីអ្វីៗទាំងនោះ? ត្រង់នេះគឺជាបញ្ហារបស់ជីវិត បើយើងនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ ទោសពៃរ៍នៃដំណើរការជីវិតយ៉ាងនេះ យើងក៏មិនស្វែងរក (ផ្លូវ) ដែលនឹងទៅឲ្យផុតនោះបានដែរ ។

ចិត្តដ៏ភ្លឺស្វាងរបស់យើងមានតែមួយនឹងអន្តិមសច្ចៈ ឬសុញ្ញតា ដែលជាធម្មជាតិដែលពិត ហើយជាគ្រឹះនៃដំណើរការតាំងនៅរបស់អ្វីៗទាំងអស់ យើងត្រូវស្វែងរកវា ត្រូវស្ថាបនាវា ឲ្យវាបង្ហាញខ្លួនចេញមករួមជាមួយការធ្វើការងាររបស់ខន្ធ ៥ ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង ។ បញ្ហាផ្សេងៗនឹងអស់ទៅរលត់ទៅ ហើយយើងក៏ចូលដល់សេចក្ដីសុខដ៏ពិតប្រាកដបាន ។

ពួកបុថុជ្ជនទ្រទ្រង់ជីវិតដោយការទទួលស្គាល់ ដោយផស្សបសាទ ហើយបូកសរុបថា វាជាការពិតតាមអ្វីដែលយើងយល់ឃើញ ដែលមានបដិបក្សនឹងគ្នាជាគូៗ ដូចជា ខ្ពស់-ទាប ខ្មៅ-ស វែង-ខ្លី ។ល។ ទើបនាំឲ្យកើតការប្រកាន់មាំ ដែលជាមូលហេតុនៃបញ្ហាផ្សេងៗ ។ វិធីដោះស្រាយមានតែតាមផ្លូវកណ្ដាល ក្នុងអរិយមគ្គដែលមានអង្គ ៨ ប៉ុណ្ណោះ ។ ចូរកុំយកត្រៃលក្ខណ៍មកតួអង្គបតិបត្តិ ព្រោះជាហេតុធ្លាក់ចុះក្នុងរបស់គូៗដោយមិនដឹងខ្លួន កើត-រលត់ មានខ្លួន-ឥតខ្លួន ដែលនៅជាសភាពខ្ពស់បំផុតទាំងពីរ ដែលមិនមែនជា “ផ្លូវ”  ។ តួអង្គបតិបត្តិ គឺគោលការណ៍ត្រៃសិក្ខា បានដល់ អធិសីល អធិចិត្ត និងអធិបញ្ញា នេះទៅវិញទេ ៕

------------------------------------

ស្រងចេញពី ផ្លូវកណ្ដាលចូលដល់ឥស្សរភាពនៃជីវិត

ដោយលោកឪ ពោធិនន្ទ

ប្រែ. គោលគំនិតល្អដើម្បីជីវិត

រូបភាព ហ្វេសប៊ុក