អត្ថបទនេះ
ខ្ញុំនឹងសាកល្បងពិចារណាអំពីការពិចារណា ឬអាចប្រើចំណងជើងថា “ការពិតក្នុងការពិត”។ ជីវិតមិនមែនរស់នៅត្រឹមតែលេងល្បែងប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃទេ
តែវាមានអ្វីផ្សេងលើសពីនេះ។ ក្នុងសង្គម ការសម្លាប់ប្រាជ្ញាមនុស្ស
គឺសម្លាប់នៅត្រង់សមត្ថភាពវែកញែកហេតុផលបែបតក្កវិជ្ជា។ ខ្ញុំលើកឡើងបែបនេះ
គឺពុំមែនចង់បដិសេធចំណេះដឹងបែបតក្កវិជ្ជាទេ តែមានចំណុចស្ទើរតែពាក់កណ្តាលនៃមនុស្ស
គឺមនុស្សស្លាប់រស់នៅនឹងតក្កវិជ្ជានេះ។ ការណ៍នេះ គឺប្រៀបដូចជាជីវិត
ដែលមិនមែនល្អតែខួរក្បាល ហៅថាល្អទេ តែត្រូវបូកនឹងចិត្តដែលល្អដែរ។
អ្នកនយោបាយចូលចិត្តប្រើប្រាស់ភាសាតក្កវិជ្ជានេះចំពោះយុវជន ហើយអ្នកដែលងាយជឿជាងគេ
គឺមនុស្សដែលខ្វះចំណេះ ឬបើអ្នកខ្លះមានចំណេះមិនស្ថិតក្នុងថ្នាក់ពិសោធទេ
ក៏ងាយនឹងជឿស្លុងដែរ។ តើអ្វីជាល្បែងតក្កវិជ្ជាក្នុងសង្គម?
ខ្ញុំសុំនិទានពីរឿង “អត្ថិភាពព្រះ” ដើម្បីពន្យល់អ្នកដែលជឿថាមានអត្ថភាពព្រះ
និងអ្នកដែលជឿថាគ្មានអត្ថិភាពរបស់ព្រះ។ មនុស្សមិនជឿព្រះម្នាក់ សួរថា “តើអ្នកណាបង្កើតពិភពលោក
និងអ្វីៗទាំងអស់?” អ្នកសាសនាម្នាក់ឆ្លើយថា
“ព្រះជាអ្នកបង្កើតអ្វីទាំងអស់”។ បន្ទាប់មក
សំណួរសួរបន្តថា “ចុះតើអ្នកណាបង្កើតព្រះ?”។ សំណួរនេះ
គឺមានការបកស្រាយតាមបែបតក្កវិជ្ជាបែបនេះ។ អ្នកសាសនាម្នាក់សួរវិញថា “កាលនៅជាកុមារ
តើអ្នកធ្លាប់ទៅអាមេរិក កូរ៉េ ជប៉ុន អាល្លឺម៉ង់ អ៊ីតាលី...ទេ?” មនុស្សមិនជឿព្រះឆ្លើយតបថា
“កាលពីតូច
ខ្ញុំមិនធ្លាប់ធ្វើដំណើរទៅអាម៉េរិក ជប៉ុន កូរ៉េ អ៊ីតាលី អាល្លឺម៉ង់ទេ [...]”។
អ្នកសាសនាសួរបន្ត “បើអ្នកមិនដែលធ្វើដំណើរទៅអាម៉េរិក
ជប៉ុន កូរ៉េ អ៊ីតាលី អាល្លឺម៉ង់ទេ [...]
ចុះតើហេតុអ្វីអ្នកហ៊ានអះអាងថាមានប្រទេសទាំងនេះក្នុងពិភពលោក? ដូចគ្នាដែរ
អ្នកមិនដែលជួបព្រះ ចុះហេតុអ្វីអ្នកហ៊ានអះអាងថាគ្មានព្រះ?” នេះជាការបង្ហាញទឡ្ហីករណ៍តាមបែបតក្កវិជ្ជា។
មានព្រះមែនឬមិនមែន ពិបាកនឹងរកហេតុផលបែបតក្កវិជ្ជាមកពន្យល់
ពីព្រោះក្នុងលោកយើងនេះ វាមានរឿងខ្លះដែលយើងអាចដឹងពេលក្រោយ រឿងខ្លះទៀត
ទោះក្នុងអនាគត ឬដល់យើងស្លាប់ទៅហើយ ក៏យើងនឹងមិនអាចដឹងដាច់ខាត។
បើយកហេតុផល
ឬចំណេះតក្កវិជ្ជាមកស្រាយអ្វីដែលរូបីយ គឺមិនអាចដាច់ខាត
តែមនុស្សបានត្រឹមតែប្រតិដ្ឋទៅតាមការស្រមើស្រមៃប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍
អ្នកខ្លះអាចប្រើប្រាស់ខួរក្បាលបង្កើតរូបរាងព្រះនៅលើអាកាស
តាមរយៈបណ្តុំនៃពពក ដោយមើលឃើញពពកថាជារូបនេះ
ឬរូបនោះទៅតាមអ្វីដែលខ្លួនចង់បាន។ មាននិទានមួយទៀតអំពី “បុរសបីនាក់
និងទឹកហូរ”។
បុរសបីនាក់ឃើញទឹកហូរពីលើភ្នំ ហើយក៏នាំគ្នាសួរគ្នាទៅវិញទៅមកថា “តើទឹកនេះកើតចេញមកពីណា?” បុរសទី១
និយាយថា “ទឹកនេះមានប្រភពចេញពីថ្ម
ព្រោះវាហូរលើថ្ម ហើយខ្លះចេញពីរន្ធថ្ម”។ បុរសទី២ និយាយថា “ទឹកនេះ
គឺចេញមកពីញើសមនុស្សដ៏ធំប៉ុនភ្នំមួយ។ សាកគិតមើល! ពេលយើងបែកញើស
គឺមានទឹកញើសចេញពីខ្លួនយើង។ អ៊ីចឹងក៏មានន័យដែរថា
ទឹកនេះមានប្រភពចេញពីមនុស្សដ៏ធំប៉ុនភ្នំម្នាក់”។ បុរសទី៣
និយាយថា “ទឹកនេះចេញពីភ្នំ
ព្រោះវាហូរចេញពីភ្នំ”។ ការពិត
គឺការពិតត្រឹមថ្នាក់ស្មានយកៗ
ជាពិសេសជឿស្លាប់រស់តាមការសន្មតបែបតក្កវិជ្ជា។ ការពិតខ្លះ
វាអត់មានហេតុផលទេ។ ពិតគឺពិត ហើយមិនពិតគឺមិនពិត។
អ្វីដែលយើងគ្មានបទពិសោធ គឺត្រូវចេះសង្កេតឱ្យច្បាស់លាស់
ជាពិសេសក្នុងកិច្ចរៀនសូត្រ មិនថាក្នុងការស្តាប់ ការអាន
ឬស្តាប់សម្តីរបស់អ្នកណាទេ។
ហេតុអ្វីខ្ញុំសរសេរចែករំលែកពីបញ្ហានេះ។
ការឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា គឺឈ្លោះនឹងសម្តីភាគច្រើន ខឹងគ្នាព្រោះសម្តីភាគច្រើន
ស្អប់គ្នាព្រោះសម្តីភាគច្រើន មើលមុខគ្នាមិនចំព្រោះសម្តីភាគច្រើន។ សម្តី
គឺជាបុព្វហេតុធ្វើឱ្យមនុស្សទាស់ចិត្ត ជាពិសេសម្តីអសុរោះ។
កុំបង្កើតទម្លាប់និយាយស្តីអសុរោះ ហើយរកហេតុផលការពារខ្លួន។ ក្រៅពីនេះ
គឺការយកទស្សនៈត្រូវក្នុងកាលៈទេសៈមួយ មកធៀបដើម្បីបង្កើតកំហុសលើទស្សនៈដទៃទៀត។
ការយកគំនិត ឬទស្សនៈណាមួយមកដាក់ខុសកន្លែង គឺបង្កើតតែរឿងទាស់ទែង ខុសត្រូវ
ស្អប់ស្រឡាញ់គ្នាប៉ុណ្ណោះ។ ឧទាហរណ៍ អ្នកនយោបាយនិយាយថា “យើងមិនត្រូវស្ងៀមស្ងាត់នឹងទង្វើអយុត្តិធម៌...”។
រីឯទស្សនៈអ្នកសាសនា គឺផ្សេង ដ្បិតសាសនាត្រូវការស្ងប់ស្ងាត់។ សម័យកាលខ្លះ
ក្នុងស្ថានភាពសង្គមប្របូកប្របល់ តួនាទីអ្នកសាសនាសំខាន់
ដូចជាអ្នកប្រាជ្ញឥណ្ឌាបុរាណ ចាណាខ្យា
ដែលដើរតួនាទីជាអ្នកទាមទារសរីភាពពីអាណានិគមនៃស្តេចអាឡិចសង់ឌឺក្រង់
(Alexander
the great)។ ចំពោះរឿងមនុស្សត្រង់ពេក ក៏អ៊ីចឹងដែរ, អ្នកប្រាជ្ញចិនម្នាក់ធ្លាប់ប្រាប់សិស្សរបស់ខ្លួន កុំឱ្យស្មោះត្រង់ពេក
ដ្បិតបើត្រង់ពេក គឺនឹងត្រូវអ្នកកាន់អំណាចផ្តាច់ការចាត់ការមុន
ប្រៀបដូចជាដើមឈើដែលត្រង់ពេក ត្រូវអ្នកកាប់ឈើកាប់ផ្ដួលមុនអ៊ីចឹង។
ជាទ្រឹស្តី និងការអនុវត្តសាកល
សេចក្តីស្មោះត្រង់ គឺនៅតែមានក្នុងខ្លួនបុគ្គលម្នាក់ៗ
តែបើស្ថិតក្នុងសម័យផ្តាច់ការ អ្នកប្រាជ្ញបង្រៀនឱ្យកុំត្រង់ពេក
(តែក្នុងកាលៈទេសៈរក្សាជីវិតប៉ុណ្ណោះ តែមិនមែនគ្រប់ស្ថានភាពទេ)។
បើអ្នកណាត្រង់ ក៏គួរសរសើរ តែបើអ្នកណាមិនសូវត្រង់ទេ
ក៏អាចព្រោះស្ថានភាពបង្ខំខ្លះដែរ។ ចំណុចនេះ គឺវាទាក់ទងនឹងស្ថានភាព
និងកាលៈទេសៈជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះ។ បើបកស្រាយឱ្យខុស គឺវាគង់តែខុស
តែបើស្រាយឱ្យត្រូវ គឺវាគង់តែត្រូវ ដ្បិតសំខាន់អ្នកណាពូកែហេតុផល និងមានចំណេះដឹងតក្កវិជ្ជាច្រើនជាង។
អ្វីដែលបង្ហាញខាងលើ គឺគ្រាន់តែចង់ចែករំលែកពីល្បែងតក្កវិជ្ជាប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទខាងលើ ខ្ញុំបកស្រាយមិនសូវល្អ
តែវាជាផ្នែកមួយសម្រាប់ឱ្យយុវជនរៀនគិត រៀនពិចារណា
ជាពិសេសកុំជាប់ខ្លួនចាញ់បោកអ្នកពូកែតក្កវិជ្ជា។ ចំណេះដឹងតក្កវិជ្ជានេះ
បើប្រើដើម្បីប្រយោជន៍រួមគឺល្អ តែបើប្រើដើម្បីប្រយោជន៍ខ្លួន
គឺអាចដើរបោកប្រាស់មនុស្សបានពាក់កណ្តាលធំ
ជាពិសេសបោកប្រាស់អ្នកចេះល្មមៗ។ បើបំបែកតែគំនិតតក្កវិជ្ជាបាន
គឺយើងនឹងលែងចាញ់បោកអ្នកណាទៀតហើយ។ ចូរព្រលែងខ្លួន
ហើយកុំជាប់នឹងមនោគមវិជ្ជា ឬនិន្នាការដែលមិននាំប្រយោជន៍រួម៕
No comments:
Post a Comment