សម្តីច្រើនហួសប្រមាណ
តែបើគ្មានលទ្ធផលទេ គឺពុំមែនជាចរិតមនុស្សយល់ពីតម្លៃនៃការរៀនសូត្រឡើយ។
ចំណេះដឹងកប់ពពក តែបើគ្មានចរិតលក្ខណៈជាអ្នករៀនសូត្រពិតប្រាកដទេ
ក៏ពុំមែនជាចរិតអ្នកត្រឹមត្រូវដែរ។ រៀបរាប់ដល់ចំណុចនេះ
ធ្វើឱ្យខ្ញុំនឹកឃើញដល់មនុស្សពីរនាក់ ដែលម្នាក់ គឺមេដឹកនាំឥណ្ឌា មហាត្មៈគន្ធី
(Mahatma
Gandhi) និងម្នាក់ទៀត គឺជាអ្នកនិពន្ធរូស្សី អូឡុង
តុលស្តុយ (Leo Tolstoy)។ គន្ធី
បានលើកឡើងពីចរិតអ្នករៀនសូត្រ តែពុំមានចរិតជាអ្នករៀនសូត្រ ឬ “ចំណេះដឹងពុំជ្រាបជាចរិត”។
ពាក្យខ្មែរលោកពោលថា “ចំណេះកប់ពពក តែជ្រកអាចន៍ជន្លេន”។ ទស្សនៈនេះ
គឺចង់បង្ហាញពីបរិមាណនៃចំណេះដឹង ធៀបនឹងគុណភាពនៃចំណេះដឹង។ តើអ្វីជាមោកនភាពនៃការអានសៀវភៅចប់?
ខ្ញុំអានសៀវភៅជាច្រើន, ខ្ញុំឆ្លងកាត់ការងារច្រើនជាងយុវជនដែលមានអាយុស្របាលគ្នា,
ខ្ញុំចូលចិត្តការងារជាកសិករ។ សៀវភៅដែលខ្ញុំបានអាន
សឹងតែសរុបខ្លឹមសារចុងក្រោយ គឺគ្មានអប់រំអ្វីផ្សេង
ក្រៅតែពីពាក្យប៉ុន្មានឃ្លា “តស៊ូ ប្រឹងប្រែង
អត់ធ្មត់...”។ ជីវិតដែលខ្ញុំធ្លាប់ឆ្លងកាត់
គឺបានជួបបញ្ហាមិនតិចពេក ក៏មិនច្រើនពេកដែរ
ហើយជ័យជម្នះដែលខ្ញុំបានទទួល
គឺគ្មានអ្វីក្រៅតែពីឈ្នះដោយសារតែចិត្តអត់ធ្មត់។ អ្នកណាពូកែអត់ធ្មត់ជាង
អ្នកណាពូកែត្រាំត្រែងនឹងបញ្ហាច្រើនជាង
អ្នកណាមានចិត្តមិនឆាប់បោះបង់ចោលច្រើនជាង
គឺអ្នកនោះនឹងមានឱកាសជោគជ័យច្រើនជាង។
អ៊ីចឹងហើយទើបបុគ្គលជោគជ័យជាច្រើននិយាយថា “អ្នកឈ្នះ
គឺមិនបោះបង់ រីឯអ្នកបោះបង់ មិនងាយឈ្នះ”។ ទស្សនជនជាតិចិនប្រើពាក្យមួយយ៉ាងខ្លី
“ចិត្តអំណត់ជាអំណាច។
កូនប្រុសរង់ចាំសងសឹកដប់ឆ្នាំ មិនយឺតពេលទេ”។
គំនិតអប់រំបែបនេះមានលើកឡើងយ៉ាងច្រើនក្នុងទស្សនវិជ្ជាដឹកនាំចិន
ក៏ដូចជាឥណ្ឌាផងដែរ។
ខ្ញុំចេះតែចំណាយពេលវេលាគិតថយក្រោយ
ពីចរិតលក្ខណៈរឹងរួសរបស់ខ្ញុំក្នុងការរស់នៅ។ ខ្ញុំមានចរិតមួយ គឺនិយាយតិច
ហើយសម្តីភាគច្រើនសុទ្ធតែប្រើខួរក្បាលច្រើនជាងបេះដូង។ មនុស្សស្រីជាច្រើន
មិនចូលចិត្តនៅក្បែរខ្ញុំទេ ពីព្រោះខ្ញុំមិនចេះយកចិត្ត មិនចេះលួងលោម
មិនចេះផ្អែមល្ហែម...។ ចំណេះដឹងខួរក្បាលជាស្ពានចម្លងជីវិត។
ជីវិតខ្ញុំប្រើចំណេះដឹងក្នុងការរស់នៅគ្រប់ពេល តែនៅតែជួបបញ្ហារាប់ភ្លេច។
នឹកទៅអតីតកាល ខ្ញុំចេះស្រមៃថយក្រោយទៀតថា “បើជួបការលំបាកដូចពីមុន
ឬបើការឈឺចាប់ដូចពីមុន មកក្បែរខ្ញុំជាលើកទី២
ខ្ញុំប្រហែលជាមិនអាចប្រយុទ្ធឈ្នះទេ”។ រហូតដល់ចុងក្រោយ
ខ្ញុំដឹងថាសមុទ្រជីវិតដែលខ្ញុំបានហែលឆ្លងផុត គឺមិនមែនដោយសារចំណេះដឹង
ឬសមត្ថភាពខួរក្បាលប៉ុន្មានទេ តែអ្វីដែលខ្ញុំមានលើសអ្នកខ្លះ គឺចិត្តអំណត់
ចិត្តតស៊ូ ចិត្តខាំមិនលែង ចិត្តមិនចុះញ៉មចំពោះអ្វីដែលមិនត្រឹមត្រូវ។ ចិត្តអត់ធ្មត់
ចិត្តមិនឆេវឆាវ ចរិតមិនអួទីនួរ គឺជារឿងតូចមួយ
តែវាជាចំណែកយ៉ាងធំក្នុងជីវិតខ្ញុំ។ គុណភាពនៃខួរក្បាល គឺត្រូវផ្សារភ្ជាប់នឹងចិត្តអំណត់
និងផ្សារភ្ជាប់នឹងគុណភាពនៃការចេះតស៊ូ។ អ្នកឆ្លាតៗជាច្រើនតែងបរាជ័យ
គឺមិនមែនដោយសារតែបញ្ហាណាផ្សេងទេ តែជាបញ្ហាគុណភាពនៃចិត្តអំណត់
ឬបើមានចិត្តអំណត់ ក៏អំណត់បានតែក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ។
តើគុណភាពអំណានស្ថិតនៅត្រង់ណា?
ជាចិត្តសាស្រ្ត សៀវភៅដែលស្តែងៗ
អាចអានឆាប់ចប់ គឺនឹងធ្វើឱ្យអ្នកអានមានមោកនភាពចំពោះចំនួនក្បាលសៀវភៅដែលខ្លួនបានអាន។
សៀវភៅដែលមានកម្រាស់ក្រាស់ៗ សរសេរវាងចុះវាងឡើង ទម្រាំចូលដល់ខ្លឹមសារ
គឺអាចធ្វើឱ្យអ្នកអានធុញទ្រាន់។ សៀវភៅខ្លះ
មានខ្លឹមសារសំខាន់តែពីរបីបន្ទាត់ទេ តែមុននឹងចូលដល់សាច់រឿង ដើរលេងសិន
ទៅឆ្វេងបន្តិច ទៅស្តាំបន្តិច ទៅលើបន្តិច ទៅក្រោមបន្តិច ចំហៀងបន្តិច
បញ្ឈិតបន្តិច...ចុះឡើងៗ គឺមានខ្លឹមសារតែបន្តិចទេ។
អ្នកអានត្រូវតែវិភាគចំណុចនេះដែរ។ ការអានសៀវភៅ
មិនមែនជាការអានបានច្រើនក្បាល ឬអានបានតិចក្បាលទេ
តែវាជាគុណភាពនៃសំណេរ និងសមត្ថភាពនៃការគិតរបស់យើង។ បើយើងគិតច្រើនជាងអានគឺល្អ
តែបើយើងអានយកចប់ ច្រើនជាងគិតពិចារណា គឺមិនសូវល្អទេ។
ការគិតដ៏ត្រឹមត្រូវ គឺត្រូវមានមូលដ្ឋានប្រៀបធៀប។
ខ្វះអ្វីអ្នកដែលចេះគិត តែខ្វះតែអ្នកគិតបានត្រឹមត្រូវប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកដែលរវើរវាយនឹងគំនិត គឺជាមនុស្សដែលគិតដោយឥតមូលដ្ឋាន
ខ្វះសំណៅគំនិតចាស់ៗមកបូកនឹងការគិតថ្មីៗ។ ខ្ញុំបានឆ្លើយសំណួរ “តើគុណភាពអំណានស្ថិតនៅត្រង់ណា?” រួចហើយ។
ខ្ញុំសុំដាក់សំណួរបន្តថា “តើអ្វីជាវដ្តនៃអំណាន”។
ខ្ញុំសុំចូលដល់គំនិតរបស់ទស្សនវិទូ
អូឡុង តុលស្តុយ អំពី “វដ្តនៃអំណាច”។
បងប្អូនអ្នកអាន អាចពិសោធបានដោយខ្លួនឯងនូវគំនិតដែលខ្ញុំធ្លាប់លើកឡើងថា “សៀវភៅដែលយើងត្រូវអាន
គឺជាសៀវភៅដែលយើងបានអានរួចហើយ”។ អំណានលើកទី១
វានឹងធ្វើឱ្យយើងទទួលបានចំណេះផ្សេង។ អំណានសៀវភៅដដែលលើកទី២ ចំណេះដឹងដែលយើងទទួលបាន
គឺផ្សេង។ អំណានលើកទី៣ ចំណេះដឹងយើងនឹងទទួលបានផ្សេងពីសៀវភៅដដែល។
ចំនួនអំណានកាន់តែច្រើនដង
គឺយើងនឹងទទួលបានចំណេះដឹងផ្សេងៗគ្នាពីសៀវភៅដដែល។ មូលហេតុ
គឺដោយសារតែគុណភាពនៃចំណេះដឹងរបស់យើងរីកចម្រើន។ បើគុណភាពនៃចំណេះដឹងយើងមានច្រើន
វានឹងនាំឱ្យសមត្ថភាពគិតរបស់យើងកាន់តែរីកចម្រើន។ ឡេអុង តុលស្តុយ
បានសរសេរនៅក្នុងកំណត់ហេតុថា “តាមរយៈសៀវភៅដែលខ្ញុំបានជ្រើសរើសយកមកអាន
ខ្ញុំហាក់មានអារម្មណ៍រីកចម្រើនច្រើនខាងផ្នែកចិត្តវិញ្ញាណ
និងផ្នែកសីលធម៌ [...]។ តើមានអ្វីដែលមានតម្លៃជាងការសន្ទនារាល់ថ្ងៃជាមួយនឹងគតិជនល្បីៗលើលោក?” អ្នកនិពន្ធដ៏ពូកែកើតចេញពីអ្នកអានឆ្លាត
គឺឆ្លាតខាងជ្រើសរើសស្នាដៃមកអាន។
ចំពោះទស្សនៈខ្ញុំសម្រាប់អ្នកដែលចង់ក្លាយទៅជាស្មេរ
គឺគួរតែអានសៀវភៅច្បាប់ដើម គម្ពីរច្បាប់ដើម ឱ្យចេះច្បាស់
ក្រោយពីមានចំណេះដឹងមូលដ្ឋានល្អហើយ។
អ្នកអានយល់គំនិត ខុង ជឺ ស៊ីជម្រៅ
គឺនឹងក្លាយទៅជាសិស្សជំនិតរបស់ ខុង ជឺ ទោះខុងជឺស្លាប់បាត់ហើយក៏ដោយ។
គម្ពីរតៅ តេ ជីញ របស់ឡៅ ជឺ, ព្រះត្រៃបិដកក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា,
គម្ពីរសញ្ញាចាស់ និងសញ្ញាថ្មីរបស់គ្រីស្តសាសនា, គម្ពីរគួរអានរបស់ឥស្លាម, សៀវភៅគោលសំខាន់ៗផ្សេងទៀតដូចជា
សៀវភៅយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ ស៊ុន ជឺ, គម្ពីរព្រាហ្មណ៍,
គម្ពីរសាសនាស៊ិក, គម្ពីរដើមសំខាន់ៗផ្សេងទៀតដែលខ្ញុំរៀបរាប់មិនអស់។ល។
មុននឹងបញ្ចប់អត្ថបទនេះ ខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថា “អានត្រឹមតែមួយរស់
ឬត្រឹមតែសុខសប្បាយដើម្បីខ្លួនឯង វាខុសពីអានដើម្បីជួយអ្នកដទៃ។
រៀនដើម្បីតែខ្លួនឯងសុទ្ធសាធ វាខុសពីរៀនដើម្បីសង្គម”។
អត្ថបទខាងលើនេះ ខ្ញុំបានប្រើពាក្យ “ខ្ញុំ” ដែលស្តាប់ទៅ
ធ្វើឱ្យខ្ញុំខ្លួនឯងរអៀសខ្លួនបន្តិច ព្រោះពាក្យខ្ញុំនេះ
ខ្ញុំមិនចង់ប្រើប៉ុន្មានទេ។ ប៉ុន្តែបើរស់នៅក្នុងបរិយាកាសសង្គមទូទៅ
ដែលមិនមែនបរិយាកាសចិត្តវិញ្ញាណ គឺមិនខុសអ្វីឡើយ។ អ្នកដែលមានមោកនភាពនឹងអំណាចពិតប្រាកដ
គឺអានហើយចេះ ទទួលបានគំនិតត្រឹមត្រូវ...។ អ្នកចេះពិតប្រាកដ
គឺយកចំណេះដឹងទៅអនុវត្តបានផលល្អ។ បើមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ណាមួយ
ខ្ញុំនឹងរកឱកាសចែករំលែកពីគំនិតស្នូលនៃសៀវភៅច្បាប់ដើមខ្លះៗរបស់អ្នកប្រាជ្ញមួយចំនួន
ភ្ជាប់នឹងបរិបទសង្គមវិជ្ជាខ្មែរយើង។ សូមទទួលបានប្រយោជន៍ពីអំណាន៕
-----------------------------------------
Cr. Lam Lim
No comments:
Post a Comment