គោលបំណងនៃការមានសីល
គឺដើម្បីចិត្តនឹងនក្នុងសមាធិ មិនរំជើបរំជួលក្នុងអារម្មណ៍។
សមាធិជាដំណើរទៅរកបញ្ញា។ បញ្ញាជាដំណើរទៅរកការរួចរដោះចិត្ត
ការចាក់ធ្លុះដល់សច្ចភាព និងវិមុត្តិចិត្ត។ គោលបំណងនៃចំណេះដឹង គឺដើម្បីធ្វើជាក់ស្តែង។
ដំណើរនៃទង្វើ គឺដើម្បីបានជាផល។ ផល គឺត្រូវជាផលត្រឹមត្រូវ។ ផលត្រឹមត្រូវ
គឺបានមកពីការទទួលបានចំណេះដឹងត្រឹមត្រូវ គិតពិចារណាត្រូវ និងធ្វើត្រូវ។
ចំណេះដឹងទាំងឡាយដែលមនុស្សចេះ តែបើមិនបានធ្វើឱ្យកើតជាផលទេ គឺចាត់ទុកស្មើនឹងមិនចេះ។
ខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកអានវែកញែកឱ្យដាច់ពីគ្នារវាងចំណេះដឹងថ្នាក់ប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ
(Intellectual
Knowledge) និងចំណេះដឹងថ្នាក់ពិសោធ (Experiences)។ តើអ្វីជាចំណេះដឹងថ្នាក់ប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ?
ព្រះយេស៊ូមានបន្ទូលថា “សូមមានបញ្ញាដូចជាអ្នកនេសាទត្រីនៅលើផ្ទៃសមុទ្រ!
អ្នកនេសាទ គឺនេសាទត្រីបានត្រីជាច្រើន តែទុកត្រីធំ ព្រលែងត្រីតូចចូលក្នុងសមុទ្រវិញ”។ អ្នកឆ្លាត
គឺតែងរៀនពីចំណេះដែលអាចមានប្រយោជន៍
ហើយអាចអនុវត្តបានប្រយោជន៍ដោយជាក់ស្តែងនិយម។ ផ្ទុយពីមនុស្សឆោត អ្វីក៏ចេះ
តែសុទ្ធតែជាចំណេះមិនមានប្រយោជន៍
ឬអ្នកខ្លះទៀតក៏ពុំបានយកចំណេះទៅអនុវត្តផងក៏មាន។
តើអ្នកណានៅចាំទ្រឹស្តី ឆាវ ឆាវ ដែលលើកឡើងថា “មានសមត្ថភាពមានអ្វីអស្ចារ្យ
តែធ្វើជាម្ចាស់លើអ្នកមានសមត្ថភាព ទើបអស្ចារ្យ”។
គំនិតរបស់ឆាវឆាវនេះ ទំនងត្រឹមត្រូវក្នុងផ្លូវលោកិយ
តែមិនត្រូវពេកទេក្នុងផ្លូវធម៌
ដ្បិតគំនិតនេះមានបង្កប់នូវធម៌អំនួតក្អេងក្អាង។ ដោយហេតុថាខ្ញុំលើកយកមកបង្ហាញ
គឺគ្រាន់តែចង់ជូនជាគំនិតពិចារណាប៉ុណ្ណោះថា “មានចំណេះដឹងច្រើន
អ្វីក៏ចេះដែរ តែបើមិនបានប្រើចំណេះដឹងយកទៅអនុវត្ត គឺមិនបានផលទេ”។
ខ្ញុំចង់លើកស្ទួយគំនិតជាក់ស្តែងនិយម ជាងទ្រឹស្តីនិយម ឬគម្ពីរនិយម
ឬឧត្តមគតិនិយម។ តើអ្វីជាបញ្ហាឧត្តមគតិនិយម?
ការបង្ក្រាបសភាពរវើរវាយនៃចិត្តនេះ
គឺត្រូវការចំណេះដឹងត្រូវ។ បន្ទាប់ពីមានចំណេះដឹងហើយ
គឺត្រូវអនុវត្តជាក់ស្តែង ធ្វើជាក់ស្តែង ពិសោធជាក់ស្តែង
និងមើលលទ្ធផលជាក់ស្តែង។ អ្នកដែលធ្លាប់បានសិក្សាពីទស្សនៈសាសនា ជាពិសេសធ្លាប់ពិសោធធ្វើសមាធិចម្រើនភាវនា
(Meditation)
គឺដឹងច្បាស់ថា “ចិត្តរបស់មនុស្សយើង
ប្រៀបដូចនឹងសត្វស្វាដែលរប៉ិលរប៉ុច រត់ចុះរត់ឡើង
រកកន្លែងនឹងនពុំមានឡើយ”។
នេះជាបញ្ហានៃចិត្ត។ ចុះ តើអ្វីជាបញ្ហាចំណេះដឹង? ទ្រឹស្តីពុទ្ធនិយមលើកឡើងថា
“ចំណេះដឹងពីគម្ពីរទាំងមូល
គឺនឹងក្លាយទៅជាការឥតប្រយោជន៍ បើសិនជាមិនបដិបត្តិខ្លឹមសារដែលមាននៅក្នុងគម្ពីរនោះទេ”។
បញ្ញាក្នុងទ្រឹស្តីពុទ្ធនិយម មាន ៣ថ្នាក់៖ ទី១
ជាបញ្ញាដែលកើតមកពីការស្តាប់ ការៀនពីពីភពខាងក្រៅ។ ទី២ ជាបញ្ញាដែលកើតមកពីការគិតពិចារណាដោយខ្លួនឯង។
ទី៣ ជាបញ្ញាថ្នាក់ពិសោធ ឬបញ្ញាដែលកើតមកពីការចម្រើនភាវនា។
បើនិយាយឱ្យងាយយល់ គឺរៀនហើយត្រូវគិត គិតហើយត្រូវធ្វើ
ធ្វើហើយត្រូវទទួលផល។ ចុះអ្នកដែលរៀនហើយមិនធ្វើ ឬចេះហើយមិនធ្វើ
ធ្វើហើយមិនបានផល ចាត់ទុកថាធ្វើដំណើរដល់គោលដៅចុងក្រោយនៃចំណេះដឹងដែរឬទេ? ខ្ញុំនឹងនិទានពីរឿង
“បុរសចេះគិត
៣នាក់” ពីក្នុងសៀវភៅ
“កម៌យោគៈ (Karma Yoga – yoga in action)” ដែលមានក្នុងគម្ពីរ
“ភគវទ្គីតា”។ “កម៌” ប្រើថាអំពើ
ទោះល្អក្តី ឬអាក្រក់ក្តី...។
មានបុរស៣នាក់ ដែលជាកូនអ្នកមាន
បានឃើញអ្នកសុំទានម្នាក់ ហើយក៏កើតចិត្តអាណិតចង់ជួយ។ បុរសទាំង ៣នាក់
បានពិភាក្សាគ្នាថា “តើយើងគួរជួយអ្វីខ្លះដល់អ្នកសុំទានដ៏គួរឱ្យអាណិតម្នាក់នេះ”? បុរសទី១
និយាយថា “ខ្ញុំគិតថា
យើងគួរតែជូនជាមាសប្រាក់ដល់អ្នកសុំទាន
ដ្បិតមាសប្រាក់នឹងធ្វើឱ្យជីវិតអ្នកសុំទានមានជីវិតល្អប្រសើរ”។ បុរសទី២
គិតថា “ទេ
ការជូនមាសប្រាក់នេះ គឺមិនអាចជួយអ្នកសុំទានបានទេ
តែបើយើងជូនដីស្រែមួយប្លង់ទៅអ្នកសុំទាន គឺអ្នកសុំទាននឹងអាចប្រើប្រាស់ដីធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិតបានពេញមួយជីវិត”។ បុរសទី៣
គិតហើយ ក៏មិនយល់ស្របនឹងបុរសទី១ ឬបុរសទី២ សោះ តែគិតថា “យើងគួរតែឱ្យមេគោដែលមានទឹកដោះទៅអ្នកសុំទាន
ពីព្រោះគាត់អាចយកទឹកដោះគោលក់នៅផ្សារ ចិញ្ចឹមជីវិតបានរាល់ថ្ងៃ”។ បុរសទាំង
៣នាក់ គិតមិនស្របគ្នា ក៏បានទៅសួរយោបល់ពីឪពុកខ្លួន
ហើយបុរសជាឪក៏គិតផ្សេងដោយ “ឱ្យកូនទី១ ធ្វើទានជាប្រាក់ទៅអ្នកសុំទាន, ឱ្យកូនទី២
ធ្វើទានដីស្រែទៅអ្នកសុំទាន, ឱ្យកូនទី៣
ធ្វើទានជាមេគោទៅអ្នកសុំទាន”។ មាសប្រាក់ ដីស្រែ និងមេគោ
ត្រូវបានប្រគល់ឱ្យអ្នកសុំទាន។ តើរឿងនេះនឹងទៅជាយ៉ាងណា?
ប្រាំមួយខែក្រោយមក បុរសជាកូនទាំង
៣នាក់ និងឪពុក បានទៅមើលស្ថានភាពអ្នកសុំទាន
ហើយក៏ឃើញអ្នកសុំទាននៅតែសុំទានដដែល។ ចំណែកឯគោ មាសប្រាក់
និងដីស្រែទាំងប៉ុន្មាន គឺអ្នកសុំទានលក់អស់រលីងពីខ្លួន
រហូតធ្លាក់ខ្លួនសុំទានម្តងទៀត។ ខ្លឹមសារអប់រំក្នុងនិទាននេះ
គឺផ្តល់មេរៀនឱ្យយើងពីរ៖ ទី១ ចេះគិត មិនប្រាកដថាគិតត្រូវ
ដ្បិតត្រូវឬខុស វានឹងបង្ហាញក្រោយអនុវត្តគំនិត
ប្រៀបដូចជាការគិតរបស់បុរសឪកូនអ៊ីចឹង។ ឪពុកកូនសុទ្ធតែចេះគិត តែលទ្ធផល
គឺមិនបានបង្ហាញពីការគិតត្រូវឡើយ។ មេរៀនទី២
គ្មានអ្វីដែលអាចធ្វើឱ្យមនុស្សរស់បានពេញមួយជីវិត
ដូចការឱ្យចំណេះដឹងឡើយ។ ធម្មទានឈ្នះអស់ទានទាំងពួង។
មេរៀនបន្ទាប់បន្សំ គឺការធ្វើទាន ត្រូវធ្វើដោយបញ្ញា ព្រោះទានខ្លះ “ធ្វើទានចង់ឱ្យរស់
តែបែរជាស្មើនឹងសម្លាប់ទៅវិញ”។ ចំណេះដឹងត្រូវខុសទាំងឡាយ
គឺដាច់ខាតត្រូវសម្រេចនៅទឹកចុងក្រោយ ដោយលទ្ធផលជាក់ស្តែង។ ចំណេះដឹងទាំងឡាយ
មានប្រយោជន៍ទៅបាន លុះត្រាតែយកទៅអនុវត្តកើតជាផ្លែផ្កា។
ចំណេះដឹងទាំងឡាយក្នុងលោក ប្រៀបដូចជាទឹកសមុទ្រដែលមិនអាចដឹងជម្រៅ
មិនអាចដឹងប្រមាណ ឬប្រៀបដូចជាស្លឹកឈើក្នុងព្រៃដ៏ធំ ដែលមិនអាចរាប់បាន
តែសំខាន់ គឺត្រូវចេះរើសយកចំណេះដឹងណាមួយមកប្រើសម្រាប់ខ្លួនយើង
ឱ្យកើតប្រយោជន៍តាមរយៈការពិសោធដោយខ្លួនឯង។ តើចំណេះច្រើន
វាអាចមិនមានមានប្រយោជន៍នៅត្រង់លក្ខខណ្ឌណា?
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលយល់ពីទ្រឹស្តីព្រះពុទ្ធ
គឺអាល់ប៊ឺត អាញស្តាញ (Albert Einstein) មានទស្សនៈថា “ក្នុងយុគសម័យព័ត៌មាននេះ
គឺមិនសំខាន់ថា យើងមាននិន្នន័យក្នុងខួរក្បាលច្រើនយ៉ាងណាទេ តែសំខាន់ <គឺត្រូវដឹងថា
តើត្រូវទៅរកនិន្នន័យទាំងអស់នោះនៅឯណា>”។
អ្នកបើកបរតាក់ស៊ីឱ្យអាញស្តាញ
ធ្លាប់សួរអាញស្តាញពីអាសយដ្ឋានផ្ទះរបស់អាញស្តាញ
ហើយអាញស្តាញប្រាប់ថាភ្លេចបាត់ហើយ។ ហីនរី ហ្វត (Henry Ford) ធ្លាប់បានត្រូវគេប្តឹងពីការមិនចង់ចាំទិន្នន័យ។
ហ្វតមានទស្សនៈថា “គាត់អាចទិញនិន្នន័យបាន
ឬជួលអ្នកពូកែចាំនិន្នន័យឱ្យឆ្លើយជំនួសគាត់បាន”។ មេរៀននេះ
ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បង្ហាញថា “ការចេះគិតពិចារណា
គឺសំខាន់ជាងការចាំនិន្នន័យតែម្យ៉ាង។ យុគនេះ ជាសម័យបញ្ញាសប្បនិមិត្តិ
(Artificial
Intelligence - AI) មនុស្សត្រូវមានសមត្ថភាពគិត
ជាងសមត្ថភាពត្រឹមតែចាំនិន្នន័យ ឬសូត្រតាម...។ ចំណុចនេះ
ខ្ញុំពុំបានបដិសេធថាមិនឱ្យចាំនិន្នន័យទេ តែអ្វីដែលចង់បង្ហាញ
គឺចេះវិភាគទិន្នន័យ ចេះប្រើប្រាស់ទិន្នន័យឱ្យក្លាយទៅជាប្រយោជន៍
ប្រៀបដូចជាអ្នកមានចំណេះដឹងពីគម្ពីរសាសនា គឺដាច់ខាតត្រូវអនុវត្ត
ឬពិសោធជាក់ស្តែង។ ខ្ញុំនឹងនិទានមួយទៀតទាក់ទងនឹងអ្នកចេះគម្ពីរ
អ្នកចាំគម្ពីរ និងអ្នកចាំទ្រឹស្តី...។ បុរសម្នាក់ចាំត្រៃវេទ ទាំង៣,
ចាំគម្ពីរឧបស័ទទាំង ១០៨, ចាំគម្ពីរត្រៃបិដក,
ចាំគម្ពីរប៊ីប, ចាំគម្ពីរតៅ, ចាំតក្កវិជ្ជា, ចាំវិជ្ជារួចរដោះចិត្ត...។
បុរសម្នាក់ឈ្មោះ <អ្វីក៏ខ្ញុំចេះដែរ>
ដែលមានចំណេះទ្រឹស្តីពេញខ្លួននេះ ចេះតែដើរសួរគេសួរឯងថា
“តើអ្នកដឹងថា
ខ្ញុំចាំគម្ពីរទាំងនេះ?” បុរសអវិជ្ជាម្នាក់ពោលថា
“អ្នកពិតជាអស្ចារ្យណាស់
ហើយអ្នកពិតជាកំពូលមនុស្សមែន”។
បុរសដែលមានចំណេះទ្រឹស្តីពេញខ្លួននេះ
បានទៅសួរបុរសដែលមានចំណេះតិចតួចថា ““តើអ្នកដឹងថា
ខ្ញុំចាំគម្ពីរទាំងនេះទេ?” អ្នកចេះតិចតួច
ក៏បានពោលកោតសរសើរនូវសមត្ថភាពរបស់បុរសអ្នកចាំគម្ពីរយ៉ាងខ្លាំង”។ បុរសដែលមានចំណេះទ្រឹស្តីពេញខ្លួននេះ
ក៏បានប្រាប់អំពីចំណេះដែលខ្លួនចាំ ដល់អ្នកដែលមានចំណេះប្រហែលខ្លួន
ហើយបុរសនោះក៏និយាយថា “ខ្ញុំមិននឹកស្មានថា
មានមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពចាំគម្ពីរច្រើនយ៉ាងនេះដូចខ្ញុំសោះ”។
បុរសទាំងពីរនាក់រំជើបរំជួលនឹងចំណេះដែលខ្លួនមានយ៉ាងខ្លាំង។
ចុងក្រោយបុរសទាំងពីរបានជួបនឹងអ្នករួចរដោះចិត្តម្នាក់
ហើយក៏និយាយដូចដែលខ្លួនធ្លាប់និយាយទៅកាន់អ្នកមុនៗ។
អ្នកដែលរួចរដោះចិត្តបានសួរទៅបុរសទាំងពីរថា “តើអ្នកទាំងពីរបានយកចំណេះចេះចាំដែលខ្លួនមាន
ទៅពិសោធ ឬធ្វើកិច្ចការងារណាមួយកើតជាផលជាក់ស្តែងហើយ ឬនៅ?” ដោយសារតែសម្តីមិនសរសើរ
បុរសទាំងពីរក៏គិតថា “តានេះ ឃើញអញចេះប៉ុណ្ណឹងហើយ
មិនសរសើរអញថាអញពូកែទេ តែបែរជាមកសួរអញនូវសំណួរនេះទៅវិញ!”។
អ្នកដែលមានចិត្តរួចរដោះចិត្តបានពោលថា “អ្នកទាំងពីរចេះច្រើន
ចាំទ្រឹស្តីពីគម្ពីរបានច្រើន
តែអ្នកមិនបានយកចំណេះដឹងមកពិសោធខ្លួនឯងសោះ
ហើយក៏មិនបានអនុវត្តចំណេះទាំងឡាយដែរ។ ចេះដូចមិនចេះ ចាំដូចភ្លេច
គឺភ្លេចធ្វើ ភ្លេចពិសោធ ភ្លេចអនុវត្ត។
ពេលបានឮសម្តីរបស់ខ្ញុំបែបនេះ
តើក្នុងចិត្តរបស់អ្នកទាំងពីរឈឺចាប់ណាស់មែនទេ
ដែលខ្ញុំមិនសរសើរចំណេះរបស់អ្នក។ ការឈឺចាប់ដែលកំពុងមាននេះហើយ
គឺជាអ្នកហើយ”។
បុគ្គលមានបញ្ញាមើលឃើញសច្ចភាព នៅពីក្រោយកលមាយានៃជីវិត
ប្រៀបដូចជាអ្នករួចរដោះចិត្ត មើលឃើញអ្នកមានចំណេះច្រើនមិនធ្វើជាក់ស្តែងថា
<គ្មានចំណេះ>។
បុគ្គលនឹងទទួលបានផលពីសកម្មភាព ឬកម៌របស់ខ្លួន ទោះធ្វើតិចក៏ដោយ
តែបុគ្គលដែលមានចំណេះច្រើន នឹងមិនទទួលបានសូម្បីតែផលបន្តិច
ព្រោះមិនមានកម៌ ឬទង្វើបង្កើតផល។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាយុវជននឹងយល់ពីខ្លឹមសារ “អ្វីទៅជាទ្រឹស្តីនិយម
និងជាក់ស្តែងនិយម”។ គំនិត គឺជាកំណើត
ដ្បិតគំនិតបង្កើតសកម្មភាព តែបើចេះគិតហើយមិនធ្វើសកម្មភាព
គឺនៅអត់កំណើតដដែល។ សំណួរមួយដែលត្រូវសួរ ទាំងខ្លួនខ្ញុំ
ទាំងមនុស្សគ្រប់គ្នា គឺថា “រាល់ថ្ងៃនេះ
តើយើងទទួលបាននូវសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត និងការរួចរដោះផ្លូវចិត្ត
ពីចំណេះដឹងដែលខ្លួនមានទេ?”។ សំណួរនេះ ដឹងខ្លួនឯង
ឆ្លើយខ្លួនឯង ហើយក៏ពុំចាំបាច់ឆ្លើយប្រាប់ខ្ញុំដែរ។ អ្វីដែលយើងយល់
គឺយើងជាអ្នកគិត។ អ្វីដែលយើងគិត គឺយើងជាអ្នកធ្វើ។ អ្វីដែលយើងធ្វើ
គឺយើងជាអ្នកទទួលផល។ ផលល្អ ឬអាក្រក់ គឺដោយសារតែកម្ម ឬទង្វើរបស់យើង។
រីឯចំណែកខ្ញុំ គ្មានសិទ្ធិលូកលាន់ទេ។ កម្មអ្នកណា ផលអ្នកនោះ។
ទឹកមានរសសាប តែឆ្ងាញ់ ឬមិនឆ្ងាញ់ គឺអាស្រ័យដោយអ្នកស្រេកបុណ្ណោះ
ប្រៀបប្រដូចនឹងអត្ថបទដ៏វែងអន្លាយនេះ វាមានប្រយោជន៍សម្រាប់តែអ្នកស្រេកនូវចំណេះដឹងប៉ុណ្ណោះ។
អាហារដែលចូលក្នុងពោះ មានក្រពះជាអ្នកកិនរំលាយ រីឯគំនិតដែលលេបចូល
គឺមានខួរក្បាលជាអ្នកពិចារណាបន្សុទ្ធ។ ជីវជាតិនៃអាហារតិច ឬច្រើន
ចូរព្យាយាមស្រូប។ ចំណេះតិច ឬច្រើន ចូរព្យាយាមស្រូប។ តក់ៗ ពេញបំពង!!
Cr. Lam Lim
No comments:
Post a Comment