មានតែសកម្មភាពនិងទង្វើជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះ
ដែលអាចបង្ហាញបុគ្គលសង្ស័យនិយមហួសហេតុថា “អ្វីមួយខុសពិត
និងអ្វីមួយខុសក្លែងក្លែង”។ សេចក្តីមន្ទិល
សេចក្តីសង្ស័យ វាអាចជាថ្នាំសម្រាប់អ្នកមានបញ្ញា
និងវាអាចជារោគាសម្រាប់អ្នកខ្វះបញ្ញា។ អ្នកមានបញ្ញាឆ្លាត
អាចពិចារណាចាក់ធ្លុះនូវការពិតទាំងឡាយ មិនថាតែការមើលដឹងបុគ្គលល្អពិត
ឬបុគ្គលល្អក្លែងក្លាយ ចំណេះដឹងពិត ឬចំណេះដឹងក្លែងក្លាយទេ។ អ្នកមិនមានបញ្ញា
គឺត្រូវការហ៊ានទុកចិត្ត ដែលត្រូវតែទុកចិត្តថាបុគ្គលនេះល្អពិត
ទោះក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនយល់តាមថ្នាក់ហេតុផលក៏ដោយ។ កាលបើនិយាយពីសទ្ធា
គឺមានចរិតលក្ខណៈនៃពាក្យពីរ៖ ទី១ គឺ ចំណេះដឹងខួរក្បាល ការយល់ដោយប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ
ការវិភាគវែកញែកហេតុផល។ ចរិតលក្ខណៈទី២ គឺ ជំនឿទុកចិត្តដែលកើតចេញពីបេះដូង
មនោរម្មណ៍ដោយពុំចាំបាច់ពិចារណាច្រើនពេក។ និយាយដោយខ្លី
ចរតិតលក្ខណៈនៃពាក្យសទ្ធានេះ គឺ “ទំនុកចិត្ត -Trust (heart) ដែលចេញពីចិត្ត” បូកនឹង “ជំនឿតាមបែបហេតុផល
- Believe
(head)”។
ឧទាហរណ៍
នារីម្នាក់និងបុរសម្នាក់មានចិត្តស្រឡាញ់គ្នាប្តូរផ្តាច់
ដឹងចិត្តគ្នាច្បាស់ តែថ្ងៃមួយមានអ្នកដែលចង់បំបែកបំបាក់ស្នេហា
ប្រាប់ទៅនារីថា “បុរសនេះមានស្រីថ្មី
ក្បត់អ្នកហើយ”។ អ្នកបំបែកបំបាក់ក៏បាននិយាយសម្តីដូចគ្នានេះទៅបុរសថា
“នារីដែលអ្នកស្រឡាញ់
ពេលនេះមានប្រុសថ្មី ក្បត់អ្នកហើយ”។ ដោយអំណាចនៃទំនុកចិត្តគ្នា
គឺនារីនិងបុរសពុំបានជឿពាក្យមួលបង្កាច់អ្នកបំបែកបំបាក់ទេ
ទោះចង់បំបែកតាមហេតុផលសមរម្យយ៉ាងណា ក៏មិនជឿដែរ។ ចំណុចនេះ មិនខុសពីការស្បថស្បែររបស់បងប្អូនលីវ
ប៉ី ដែលសច្ចាស្លាប់រស់នៅនឹងគ្នា ហើយក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់
ទោះអ្នកណាបំបែកបំបាក់ និយាយអាក្រក់ពីបងប្អូនខ្លួន
ក៏មិនអាចបំបែកបងប្អូនបីនាក់នេះបានដែរ។ បើនិយាយក្នុងការធ្វើទាន
ក៏អ៊ីចឹងដែរ,
បរិស័ទម្នាក់ជួយព្រះសង្ឃឱ្យរៀនសូត្រដោយពុំចង់បានអ្វីត្រលប់មកវិញ។
ចិត្តរីករាយដោយបានធ្វើបុណ្យនឹងបុគ្គលដែលគួរធ្វើ។
នេះជាចំណុចខ្លះៗនៃការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ។ តើហេតុអ្វី
ខ្ញុំនិយាយពីមន្ទិលសង្ស័យនេះ?
បុគ្គលមានមន្ទិល
តែបានព្យាយាមប្រើប្រាស់បញ្ញារហូតចាក់ធ្លុះការពិត
គឺនឹងដើរទៅដល់គោលដៅនៃចំណេះដឹង។ ប៉ុន្តែបុគ្គលនៅតែមានមន្ទិល
ហើយគ្មានបញ្ញាចាក់ធ្លុះសេចក្តីពិតទេ គឺវិលទៅមុខមិនរួចឡើយ។
ដូច្នេះហើយសម្រាប់អ្នកដែលខ្វះសមត្ថភាពបញ្ញាចាក់ធ្លុះការពិត
ខ្វះសមត្ថភាពចាក់ធ្លុះត្រូវខុស
គឺសូមត្រឹមតែមានទំនុកចិត្តដោយពុំបាច់មានហេតុផលអ្វីឡើយ។
ខ្ញុំនិយាយបែបនេះ គឺពុំមែនមានន័យថាឱ្យបិទការគិត តែបើគិតមិនចេញទេ
គឺសូមត្រឹមតែធ្វើតាម ហើយអនុវត្តគំនិត
ដ្បិតកុំរស់នៅក្នុងសេចក្តីសង្ស័យត្រាំត្រែងយូរពេក។ ការត្រាំត្រែងក្នុងមន្ទិលយូរ
គឺជាការខាតពេលវេលាក្នុងការទទួលយកគំនិតល្អៗ។ ទស្សនៈខាងលើ
គឺខ្ញុំបានបញ្ជូលក្បួនតាមបែបសាសនាបន្តិច
ព្រោះសាសនាមានបង្ហាញវិធីច្រើនដើម្បីបង្ហាញទៅរកចំណេះដឹង ជាពិសេស គឺចិត្តរួចរដោះ។
ការរៀនសូត្រទាំងឡាយ បើអ្នកមិនទុកចិត្តគ្រូទេ ឬមានមន្ទិលសង្ស័យច្រើន
គឺកម្រនឹងទទួលបានប្រយោជន៍ណាស់។
ក្នុងចំណោមអ្នកថ្វាយខ្លួនជូនព្រះ
ឬប្រគល់ខ្លួនប្រគល់ចិត្តទៅសាសនា គឺមានអ្នកឆ្លាត មានអ្នកចេះ
មានអ្នកមិនឆ្លាត មានអ្នកមិនចេះ មានអ្នកខ្សោយបញ្ញា...។ មន្ទិល
វានាំឱ្យរាំងផ្លូវសម្រាប់អ្នកខ្វះបញ្ញា ហើយពេលខ្លះ មន្ទិល
វាក៏ធ្វើឱ្យយើងមានបញ្ញាដែរ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ
គឺដាច់ខាតត្រូវចេះបែងចែកកាលៈទេសៈ។ ការអានសៀវភៅ ពេលខ្លះយើងអានមិនយល់
គិតហើយមិនសមហេតុផល តែបើមានឱកាសអនុវត្តគំនិតដែលយើងគិតថាមិនសម គឺគួរតែសាកល្បងអនុវត្ត។
មានឧបមាជាច្រើនដែលបានបើកបង្ហាញផ្លូវដល់អ្នកសង្ស័យធម៌ ឬសេចក្តីពិត
ឬសច្ចៈ មិនថាក្នុងគម្ពីរសាសនា ឬព្រះត្រៃបិដកទេ។ មន្ទិលព្រះខ្ជិល
មន្ទិលព្រះប្រមាថ មន្ទិលព្រោះអវិជ្ជា។ ទ្រឹស្តីពុទ្ធនិយម “អវិជ្ជា
គឺជាមន្ទិលក្រៃលែង”។ គោលបំណងនៃអត្ថបទនេះ
គឺខ្ញុំផ្តោតការអនុវត្តច្រើនជាងការវិលវល់វង្វេងនឹងទ្រឹស្តី
ឬមិនច្បាស់លាស់ មិនទៅមុខ។ អត្ថបទនេះ សម្រាប់ពិចារណាប៉ុណ្ណោះ!!
No comments:
Post a Comment